Nieuws
Vissen beschermen ecosysteem tegen exotisch zeegras
Een invasieve zeegrassoort wint snel terrein in het Caribisch gebied. Deze exoot verdrukt inheemse zeegrassen, waardoor de kusten minder goed beschermd worden en de biodiversiteit achteruitgaat. Daarom zou het goed zijn als het ecosysteem zelf weerstand kan bieden tegen de exoot. Bijvoorbeeld via inheemse herbivoren, die de soort willen eten en zo wildgroei kunnen voorkomen.
In een nieuwe studie hebben onderzoekers van Wageningen University & Research samen met collega’s uit Amsterdam en Miami ontdekt dat vissen dit klusje op zich kunnen nemen.
Promovendus Fee Smulders en dr. Marjolijn Christianen zagen dat in Lac Baai op Bonaire nauwelijks invasief zeegras groeide op plekken met veel vis. In pilotexperimenten verdween het zeegras soms zelfs helemaal. De onderzoekers vermoedden dat vissen hier een rol in speelden. Om dit te testen, zetten ze een onderwaterexperiment op met onder andere kooitjes, die de meeste vissen buitensloten. Zo konden ze het effect van die vissen op het invasieve zeegras meten.
Een beschermd gebied met veel inheemse grazers kan dus meer weerstand bieden tegen invasieve soorten
Lac Baai is onderdeel van een beschermd natuurgebied. Om de vergelijking compleet te maken, voerde MSc-student Tatiana Becker dezelfde experimenten uit op Aruba. Maar dan in een onbeschermd zeegras-ecosysteem met minder grazende vissen, en een lagere diversiteit aan soorten.
Weerstand tegen invasieve soorten zeegras
“Onze resultaten laten zien dat grazende vissen de snelheid waarmee invasief zeegras zich verspreidt, met de helft kunnen verminderen,” zegt Fee Smulders. “Dit effect wordt versterkt door lokale verrijking met nutriënten, omdat vissen extra graag voedselrijke blaadjes eten. Het inheemse zeegras is beter bestand tegen de hoge graasdruk, terwijl het invasieve zeegras bij hoge graasdruk verdwijnt. Maar dit mechanisme geldt alleen in het beschermde ecosysteem van Bonaire, waar de visdichtheid vrij hoog is. Op Aruba zagen we geen verschil na nutriënttoevoeging. Ook groeide het invasieve zeegras daar veel sneller, waarschijnlijk door de lage visdichtheid. Een beschermd gebied met veel inheemse grazers kan dus meer weerstand bieden tegen invasieve soorten.”
Soepschildpadden en zeegras
Dit onderzoek vormt een extra puzzelstukje om ecosystemen met exoten beter te kunnen begrijpen. Eerder ontdekten de onderzoekers dat soepschildpadden de invasieve soort nauwelijks eten, wat uitbreiding van de exoot bevordert. Doordat de exoot zich alleen nog klonaal voortplant, en niet door bloei en zaadvorming, is deze beschermende rol van vissen erg belangrijk. Nu het team weet dat vissen zeegrassen juist wel opnemen in hun dieet, kunnen ze patronen en dynamiek in het ecosysteem beter begrijpen.
Marjolijn Christianen: “Vroeger werd gedacht dat herbivoren nauwelijks een rol spelen in de dynamiek van zeegras. Nu weten we beter, en laten we zien dat ze onmisbaar zijn en het onderwaterlandschap vormgeven. Onze resultaten dragen bij aan het groeiende bewijs dat bescherming van mariene gebieden effectief is, en nodig.”
