Nieuws

Voorkom voortplanting en verspreiding van Aziatische duizendknoop

article_published_on_label
22 juni 2020

Vanwege de verspreiding in Nederland en de problemen om Aziatische duizendknoop te verwijderen én signalen over zaadvorming heeft de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) onderzoek laten doen naar de risico’s voor de biodiversiteit, ecosysteemdiensten en andere maatschappelijke waarden.

In opdracht van de NVWA hebben Probos en Wageningen University & Research onderzoek gedaan naar zaadzetting bij duizendknoop en Floron (Floristisch Onderzoek Nederland) heeft de risicobeoordeling opgesteld conform de eisen van de Europese Commissie voor Europese risicobeoordelingen van invasieve exoten.

Welke risico’s brengt zaadvorming van Aziatische duizendknopen in de vrije natuur in Nederland met zich mee?

Het is al sinds 2012 bekend dat vrouwelijke exemplaren van Japanse duizendknoop kiemkrachtige zaden kunnen produceren. Chinese bruidssluier blijkt daarbij een belangrijke stuifmeelbron te zijn. Op dit moment lijkt de kans op kieming in het veld van de zaden van de hybride tussen Japanse duizendknoop en Chinese bruidssluier (Fallopia × conollyana) klein, waarschijnlijk door factoren als droogte, late voorjaarsvorst en concurrentie om licht. De hybride lijkt niet erg concurrentiekrachtig en is in Nederland nog niet in het wild aangetroffen.

De vorming van zaad door kruisingen van de Japanse duizendknoop met de siervariëteit compacta, de Sachalinse duizendknoop of de bastaardduizendknoop brengt twee nieuwe gevaren met zich mee. Door zaadvorming ontstaat een extra vermeerderings- en verspreidingswijze naast de verspreiding via wortel- en stengelfragmenten. Zaden worden gemakkelijk verspreid met de wind en via water waardoor de duizendknoop zich nog sneller kan verspreiden. Door generatieve voortplanting wordt de genetische variëteit van de duizendknopen groter waardoor ze zich mogelijk beter kunnen aanpassen aan veranderende omstandigheden waardoor de concurrentiekracht nog groter wordt.

Wat zijn de risico’s van vier Aziatische duizendknopen in Nederland voor biodiversiteit, ecosysteemdiensten en andere maatschappelijke waarden?

De risico’s voor biodiversiteit en ecosysteemdiensten van Japanse duizendknoop, Sachalinse duizendkoop en bastaardduizendknoop worden beoordeeld als hoog. Deze soorten lopen vroeg in het voorjaar uit, hebben een snelle lengtegroei en door de vorming van een nagenoeg gesloten bladerdek wordt de overige vegetatie geheel overgroeid en op de duur verdrongen. Ook het aantal soorten ongewervelde dieren (zoals bosmieren, vlinders en insecten) wordt lager als één van deze soorten de groeiplaats domineert. In natuurlijke biotopen zoals beek- en rivieroevers heeft dit een nadelig effect op de biodiversiteit. Het risico van Afghaanse duizendknoop wordt lager ingeschat.

Door het wegconcurreren van de (gras)vegetatie op dijken, oevers en andere taluds kunnen deze soorten de stabiliteit daarvan ondermijnen. De aanwezigheid van deze duizendknopen leidt tot extra kosten voor beheer en voorzorgmaatregelen om verdere verspreiding te voorkomen.

NVWA advies aan het ministerie van LNV:

  • Neem maatregelen om hybridisering en generatieve voorplanting door middel van zaadvorming te voorkómen, bijvoorbeeld door het (stimuleren van het) opsporen en verwijderen van mannelijke exemplaren van Japanse duizendknoop, Sachalinse duizendknoop en bastaardduizendknoop;
  • Neem of stimuleer maatregelen om nieuwe vestiging en verdere verspreiding van de drie genoemde Aziatische duizendknopen of van levensvatbare delen tegen te gaan, bijvoorbeeld door:
    • het stoppen van de handel in Japanse duizendknoop (inclusief Fallopia japonica var. compacta), Sachalinse duizendknoop en bastaardduizendknoop;
    • maatregelen op gebied van grondtransport, tuinafval, gft-afval, compost en handel in stengels.
  • Overweeg de maatregelen zodanig in te richten dat deze ook gelden voor soorten die visueel niet of nauwelijks zijn te onderscheiden van genoemde soorten, tenzij overtuigend is aangetoond dat deze ondersoorten of hybriden geen risico’s opleveren voor de Nederlandse natuur of voor andere maatschappelijke waarden.
  • Draag de Japanse duizendknoop, de Sachalinse duizendknoop en de bastaardduizendknoop voor bij de Europese Commissie voor opname op de Europese Unielijst van zorgwekkende invasieve uitheemse soorten.

Lees meer: