Nationaal Referentie Laboratorium Bijenziekten. Foto Bram Cornelissen

Nationaal Referentie Laboratorium bijenziekten

Het Nationaal Referentie Laboratorium (NRL) bijenziekten is een Wettelijke Onderzoekstaak (WOT) die sinds 2019 wordt uitgevoerd en valt onder de WOT besmettelijke dierziekten. Een wettelijke onderzoekstaak voorziet in de uitvoering van onderzoek ten behoeve van handhaving en beleidvorming binnen een Europees en nationaal wettelijk kader.

De primaire taken van het NRL zijn: 

  1. Het onderhouden en waar nodig uitdragen van kennis en expertise op het gebied van aangifteplichtige bijenziekten.
  2. Het uitvoeren van diagnostiek van aangifteplichtige bijenziekten bij verdenkingen en ten behoeve van importcontrole.

Het nationaal referentielaboratorium is een samenwerking tussen onderzoekers van Wageningen Plant Research, die expertise op het gebied van bijengezondheid en bijenziekten inbrengen en Wageningen Bioveterinary Research, die diagnostische kennis en kunde bijdragen.

Het NRL kan op verzoek monsters onderzoeken op aangifteplichtige bijenziekten.

Wat houdt dat in, een aangifteplichtige ziekte?

Aangifteplichtige ziekten zijn biologische bedreigingen waarvan de ernst dusdanig wordt ingeschaald, dat een wettelijk kader voorziet in het bestrijden en elimineren van een uitbraak van deze ziekten. Bijenhouders en andere stakeholders die een verdenking constateren van deze ziekten zijn verplicht melding te maken van een verdenking via het meldpunt dierziekten. Daarnaast voorziet de wet in het voorkomen van een introductie door een aangifteplichtige plaag of ziekte door het uitvoeren van importcontroles vanuit derde (niet-EU) landen.

Van welke bijenziekten ben ik verplicht aangifte te doen?

Formeel zijn er vier aangifteplichtige bijenziekten opgenomen in de Nederlandse en Europese wetgeving:

Er geldt echter geen aangifteplicht voor de varroamijt, maar enkel een formele status. De status wordt ontleend aan het feit dat er plekken zijn in Europa waar de varroamijt niet voorkomt en om te zorgen dat deze plekken vrij blijven van varroamijten.

Ik heb een verdenking van een aangifteplichtige ziekte, wat moet ik doen?

Als u een verdenking heeft van een aangifteplichtige ziekte, moet u eerst contact opnemen met een bijengezondheidscoördinator bij u in de buurt. Hij of zij kan u helpen met een eerstelijns diagnose. Bij een serieuze verdenking moet u of de bijengezondheidscoördinator namens u een melding maken via het meldpunt dierziekten van de NVWA. Vervolgens wordt er een draaiboek in werking gesteld om de verdenking te bevestigen en eventuele verdere maatregelen te treffen.

Wat moet ik doen als ik bijen wil importeren uit het buitenland?

Het importeren van honingbijen of hommels uit het buitenland is onderhevig aan wetgeving, die voorziet in het voorkomen van de introductie van aangifteplichtige ziekten naar Nederland. Ten aanzien van derde landen kunnen importrestricties bestaan. Kijk op de site van de NVWA voor de mogelijkheden.

Meer informatie over het importeren van bijenkoninginnen uit derde landen en de importcontrole vindt u hier: