Op meer dan 3000 meetpunten wordt koolstofvoorraad in bodem bepaald voor Nederlandse Bosinventarisatie

Nederlandse Bosinventarisatie

De Nederlandse Bosinventarisatie (NBI) levert informatie over de staat van de Nederlandse bossen. In 2022 is de zevende NBI afgerond en inmiddels is een begin gemaakt met de achtste. In NBI-8 zal voor het eerst ook informatie worden verzameld over koolstofvoorraden in de bodem. Deze informatie is nodig om verplichte rapportages uit te kunnen voeren voor het klimaatbeleid van de EU (EU LULUCF en EU Green Deal), en om effecten van maatregelen uit het Klimaatakkoord en de Bossenstrategie te kunnen monitoren.

Koolstofvoorraden in LULUCF-sector

LULUCF (Land Use, Land-Use Change and Forestry, landgebruik, landgebruiksverandering en bosbouw) is een van de sectoren waarvoor landen hun emissies en verwijderingen van broeikasgassen moeten rapporteren. LULUCF is de enige sector waarbij netto-verwijdering van CO₂ uit de atmosfeer mogelijk is door vastlegging van koolstof in biomassa (hout, planten) en bodem. Voor de internationale broeikasrapportage voor de LULUCF-sector moeten koolstofvoorraden en veranderingen in die voorraden worden beschreven. De huidige methode om veranderingen in de bovengrondse biomassa te beschrijven is niet geschikt voor de koolstofvoorraden in de strooisellagen en minerale bodem onder bos. Het is belangrijk om hierbij onderscheid te maken in de verschillende horizonten waaruit een humusprofiel is opgebouwd. Dat kan door beschrijvingen te maken van de bodem- en humusprofielen op de opnamelocaties van de Nederlandse Bosinventarisatie.

Bodemmonsters op groot aantal meetpunten

Een team van veldbodemkundigen van Wageningen Environmental Research is in 2020 gestart met het nemen van bodemmonsters voor NBI. Er zijn toen op 223 locaties monsters genomen van het humusprofiel en de bodem. In de periode 2022-2026 worden meer dan 3000 locaties in Nederlandse bossen beschreven. De resultaten van de bemonstering uit 2020 en 2021 kunnen gebruikt worden om de schatting van koolstofvoorraden in de overige punten te onderbouwen. Met deze informatie kunnen koolstofvoorraden in de verschillende horizonten worden bepaald en veranderingen gemonitord. In combinatie met metingen van de strooiseldiktes bij eerdere NBI-opnames kan de verandering van de koolstofvoorraad van de afgelopen jaren worden ingeschat. Om verder terug in de tijd te kijken worden in een nieuw project buiten de NBI om meetpunten van 1990 opnieuw bemonsterd. De informatie over humusprofielen kan ook gebruikt worden om in te schatten welk soort bodemecosysteem we kunnen verwachten in het bos, en wat de vitaliteit daarvan is.

Wettelijke onderzoekstaken

De Nederlandse Bosinventarisatie is een wettelijke onderzoekstaak die de WOT Natuur & Milieu uitvoert voor het ministerie van LNV. Dat geldt ook voor de actualisatie van bodemkundige gegevens en modellen. De samenwerking tussen beide onderzoekstaken maakt het mogelijk dat de bodemprofielopnamen in bossen opgenomen worden in het Bodemkundig Informatiesysteem (BIS). Voor de BIS zijn de bodemopnamen in bos als onderdeel van de NBI een waardevolle toevoeging.

foto: Pieter Dijk