Project
Beheersing vruchtboomkanker in biologische en gangbare teelt appel middels veredelingsonderzoek
Vruchtboomkanker wordt veroorzaakt door de schimmel Neonectria ditissima welke zowel de boom zelf (takken, stam) als vruchten kan infecteren. Zonder ingrijpen leidt een infectie uiteindelijk tot de dood van een boom. Alle appelrassen zijn vatbaar, maar er zijn wel relevante verschillen in weerbaarheid. Klassieke rassen als Golden Delicious, Boskoop (Goudreinet) en Elstar hebben een redelijk goede weerbaarheid, terwijl nieuwe rassen als Kanzi, Rubens en Elise zeer vatbaar zijn. In de biologische teelt is vruchtboomkanker een sluipmoordenaar voor de teler: én minder productie, én meer werk én een aanzienlijke kortere levensduur van de aanplant, maar ook in de gangbare teelt deelt de ziekte rake klappen uit.
In dit project wordt een toets ontwikkeld voor veredelaars en (bio)telers om rasverschillen in weerbaarheid tegen infectiepogingen betrouwbaar vast te kunnen stellen. Hierbij wordt ook kennis ontwikkeld over het belang van de periode van het jaar waarin getoetst wordt, de aard van de wond bij besmetting, en de herkomst van de schimmel.
Voor met name de biologische teelt geeft de toets meer financiële zekerheid bij de rassenkeuze bij nieuwe aanplant. Voor de veredeling geeft dit essentiële informatie bij het kiezen van kruisingsouders en het selecteren van nakomelingen. Op termijn draagt de toets bij aan het verkrijgen van inzicht in de overerving van resistentie en het ontwikkelen van op DNA gebaseerde voorspellende diagnostische toetsen. Daarmee draagt dit project bij aan het beschikbaar komen van appelrassen met een goede resistentie tegen vruchtboomkanker in de biologische en gangbare teelt. Dit draagt bij aan kringlooplandbouw en de Nationale Wetenschapsagenda: nieuwe, meer resistente rassen resulteren in minder gebruik van gewasbeschermingsmiddelen, minder residu, een hogere productie en minder verspilling van voedsel tijdens bewaring in koelhuizen.
Het project sluit aan op project TKI-LWV19214 waar onder andere de invloed van overerving tegen de uitgroei van al bestaande kankers centraal staat, en op project KV 1605-033 (2017-2021) waarin bij bestaande rassen wordt onderzocht hoe praktijkhandelingen in boomkwekerij en teelt kunnen bijdragen aan het beheersbaar maken van vruchtboomkanker.