Prijzenstatistiek

Prijzen spelen een belangrijke rol in de samenleving. Dat geldt evenzeer voor de land- en tuinbouw. Het reilen en zeilen van de bedrijfstak wordt in belangrijke mate bepaald door de hoogte en de ontwikkeling van prijzen. Het verloop van prijzen is dan ook een belangrijk aspect van de agrarische economie.

Met betrekking tot de land- en tuinbouw zijn veel prijzen in omloop. Het betreft prijzen van producten die de land- en tuinbouw levert, zg. opbrengstprijzen en prijzen van middelen en diensten, die de land- en tuinbouwbedrijven benutten voor het productieproces (zg. verbruikersprijzen). In het kader van taken van het LEI dient de prijzenstatistiek verschillende doelen, waaronder het bedrijfseconomisch onderzoek, het verstrekken van indexcijfers aan statistische bureaus en het verbeteren van de transparantie van de markt.

Onderwerpen

Met betrekking tot de land- en tuinbouw zijn veel prijzen in omloop. Het betreft prijzen van producten die de land- en tuinbouw levert, zg. opbrengstprijzen en prijzen van middelen en diensten, die de land- en tuinbouwbedrijven benutten voor het productieproces (zg. verbruikersprijzen).

Hieronder volgt een lijst van goederen (inputs en outputs) waarvan prijzen worden verzameld. Dit zijn allemaal groepen van producten. Zie de publicatie zicht op agrarische prijzen voor de exacte definiering van de producten.

Productenlijst

  • Meststoffen
  • Veevoedergrondstoffen
  • Mengvoeders
  • Ruwvoeders
  • Zaai en pootgoed
  • Energie
  • Machines
  • Gebouwen
  • Varkens
  • Vleespluimvee
  • Leghennen
  • Eieren
  • Runderen
  • Slachtrunderen
  • Schapen,
  • Paarden,
  • Zuivel
  • Granen
  • Peulvruchten
  • Oliehoudende zaden
  • Aardappelen
  • Uien
  • Suikerbieten
  • Groente
  • Bloembollen
  • Fruit
  • Snijbloemen
  • Kamerplanten

Opzet

Bij de keuze van de berichtgevers streeft het LEI er naar om voor elk product of productgroep een zo goed mogelijk landelijk dekkend geheel te hebben, dus met bedrijven in verschillende gebieden in het land en met een totale omzet die een hoog percentage van het geheel van de sector representeert. Om tot een representatieve prijs te komen ondergaan de prijsgegevens van de afzonderlijke berichtgevers verschillende bewerkingen. Afwijkingen ten opzichte van de standaardhoeveelheid, kortingen voor automatische overschrijving, afname kortingen en nabetalingen worden in de prijzen verdisconteerd. De aldus verkregen gestandaardiseerde prijzen van elke afzonderlijke berichtgever worden vervolgens gewogen naar de marktaandelen. Om te komen tot representatieve kalender- of oogstjaarprijzen worden de afzonderlijke maandprijzen gewogen met het afzetpatroon per maand.

Toepassingen

De prijzenstatistiek dient verschillende doelen:

  • bedrijfseconomisch onderzoek,
  • het verstrekken van indexcijfers aan statistische bureaus
  • en het verbeteren van de transparantie van de markt.

Indexcijfers

Voor het statistisch bureau van de EU (EUROSTAT) en het Centraal Bureau Statistiek (CBS) worden de maand- en jaarprijzen omgezet in indexcijfers, waarbij een bepaalde periode (of jaar, bijvoorbeeld 2005) als basis geldt. De prijzen van 2005 zijn dan op 100 gesteld. De indexcijfers zijn in het algemeen nominaal, er is dan nog geen rekening gehouden met de inflatie.