Genenbank dierlijke genetische bronnen CGN

Genenbank dierlijke bronnen

Centrum voor Genetische Bronnen Nederland (CGN) beheert genenbankcollecties van runderen, varkens, paarden, schapen, geiten, honden, eenden, ganzen, konijnen en pluimvee. Het gaat zowel om zeldzame rassen als om de meer gangbare commerciële rassen. CGN bewaart meer dan 300.000 doses sperma bij -196° Celsius in vloeibare stikstof. Daarnaast liggen er embryo’s, eicellen en DNA opgeslagen.

Doelstellingen van de genenbank:

  • Veiligstellen van genetische diversiteit van zeldzame rassen en van meer gangbare rassen
  • Inzetten van genetisch materiaal ter ondersteuning van fokprogramma’s van zeldzame rassen
  • Verzekering zijn voor calamiteiten, zoals het verlies van rassen bij uitbraken van dierziekten
  • Beschikbaar stellen van materiaal voor onderzoek en genetische karakterisering

Welke diersoorten zijn opgenomen?

CGN richt zich vooral op runderen, schapen, varkens, geiten, paarden en pluimvee. Deze soorten zijn van belang voor de (toekomstige) productie van melk, vlees of eieren. Bovendien hebben veel rassen ook een belangrijke cultuurhistorische waarde. Daarnaast ondersteunt CGN de instandhouding van rassen van konijnen, eenden, ganzen, duiven en honden: rassen met een cultuurhistorische waarde.

Welke donordieren selecteren we?

CGN stelt zoveel mogelijk de genetische diversiteit binnen een ras veilig door gerichte selectie van donordieren. We selecteren zoveel mogelijk onverwante dieren op basis van afstammings- of DNA gegevens. Hierbij letten we op de kwaliteit van de dieren.

De selectie van de dieren waarvan CGN genetisch materiaal opslaat, gebeurt veelal in overleg met rasorganisaties. Een rasorganisatie of veehouder kan ook zelf voorstellen doen en contact opnemen met CGN.

Hoeveel genetisch materiaal slaat CGN op?

Per donordier slaat CGN voldoende genetisch materiaal op in de genenbank om herstel van een populatie mogelijk te maken.

CGN ontwikkelde een rekenprogramma waarmee per diersoort kan worden berekend hoeveel sperma en/of embryo’s per ras en per donordier moet worden opgeslagen.

Cryoconservering

Om de kwaliteit van het genenbankmateriaal te waarborgen zijn betrouwbare invriesmethoden en protocollen nodig. CGN ontwikkelt en verbetert methoden voor cryoconservering van sperma, embryo’s en eicellen van diverse diersoorten.

Als het materiaal goed is ingevroren kan het duizenden jaren worden bewaard in vloeibare stikstof
Henri Woelders - Specialist cryobiologie CGN

Genenbank materiaal aanvragen

Zowel rasorganisaties als individuele fokkers kunnen genetisch materiaal uit de genenbank aanvragen en contact opnemen met CGN. Wij toetsen aanvragen op een aantal uitgiftecriteria. Zo beoordelen we of de aanvraag de instandhouding van een ras ondersteunt of nodig is om specifieke fokkerijdoelstellingen te realiseren. Aanvragen stemmen we altijd af met de relevante rasorganisatie. Hierbij respecteren we eventuele voorwaarden van de oorspronkelijke eigenaar. Bij aanvragen van onderzoekers beoordelen we de waarde van het onderzoeksproject en maken we afspraken over de beschikbaarheid van de gegevens na het onderzoek.