Dienst

KringloopToets

Duurzame voedselproductie en -consumptie vereist een zorgvuldige omgang met voedingsstoffen (nutriënten). Deze moeten zoveel mogelijk worden hergebruikt, oftewel kringlopen van nutriënten moeten zo goed mogelijk worden gesloten. Wageningen Livestock Research ontwikkelde de KringloopToets om inzicht te krijgen in het effect van maatregelen om kringlopen te sluiten. De toets is vooral bedoeld om samen met overheden, bedrijven en maatschappelijke organisaties een gedeeld inzicht te ontwikkelen. Zonder een oordeel uit te spreken over de wenselijkheid van een maatregel.

Samen zoeken naar oplossingen

Kringlopen beter sluiten is een belangrijke uitdaging voor de toekomst. De kringloop van nutriënten in het landbouw-voedsel-systeem is behoorlijk complex en veel betrokken partijen hebben allemaal hun eigen (wens)beeld. Daardoor ontstaat er ook vaak spraakverwarring tussen de betrokkenen. Dat belemmert het gezamenlijk zoeken en ontwikkelen van zinvolle oplossingen. De KringloopToets is als discussiekader een handig hulpmiddel om de effecten van maatregelen in beeld te brengen en objectief te beoordelen.

Hoe werkt de KringloopToets?

De KringloopToets is een heel eenvoudig “plaatje” van de mogelijke stromen van producten in de plantaardige en dierlijke productie en in de consumptie. Inclusief de mest van zowel dieren als mensen. Zie de onderstaande afbeelding. We maken onderscheid productie en consumptie (de gebogen lijnen) en anderzijds de plaatsen waar producten worden verwerkt, verhandeld en getransporteerd (plantaardige en dierlijke producten en mest/afval). Door handel en transport worden producten op het kleinste niveau van een perceel, een dier of een consument aan elkaar verbonden op lokaal, regionaal, nationaal en internationaal niveau. Een kringloop gaat over productie en consumptie, handel en transport en over al die ruimtelijke niveaus bij elkaar.

KringloopToets schema

De KringloopToets toepassen

Om inzicht te krijgen in de effectiviteit van een maatregel om kringlopen te sluiten, kun je aan de hand van het plaatje alle gevolgen beschrijven, maar ook vragen noteren als je niet weet wat er precies gaat gebeuren. Het is wel handig als de deelnemers aan zo’n exercitie over enige kennis van zaken beschikken. Maar het hoeven geen experts te zijn.

Met behulp van experts (op afroep) kan de beschrijving worden getoetst en kunnen de vragen worden beantwoord. Daarmee kunnen de betrokken partijen weer verder gaan met het verdiepen van hun inzicht in de effecten van een maatregel.

Om dit proces goed te laten verlopen is een procesbeschrijving gemaakt en is het nuttig om een goede begeleiding te hebben. Neem daarvoor contact op met Theun Vellinga (contactpersoon op deze pagina).

Download de handleiding KringloopToets

Achtergrondinformatie

Wat is het sluiten van kringlopen?

Het zo organiseren van alle processen in het landbouw-voedsel systeem (inclusief humane stromen):

  • Dat het hergebruik van mineralen en organische stof maximaal is
  • De verliezen naar plaatsen, waaruit ze niet of alleen tegen hoge kosten teruggewonnen kunnen worden, minimaal zijn
  • Tegelijk de bodemkwaliteit en –vruchtbaarheid zo goed mogelijk bevorderd worden, om de vereiste functies van de bodem (voedselproductie, waterretentie en anderen) zo goed mogelijk te kunnen vervullen
  • Zonder dat sprake is van ongewenst hoge ophoping van mineralen (b.v. fosfaat, zink, koper, selenium) in landbouwgronden

Partners en de Stichting KringloopToets

De KringloopToets is ontwikkeld in nauwe samenwerking tussen Provincie Noord-Brabant, Nederlandse Vereniging van Diervoederproducenten Nevedi, Stichting Natuur en Milieu, Brabantse Milieu Federatie, de Ministeries van Infrastructuur en Milieu en van Economische Zaken (zoals ze toen heetten) en Wageningen Livestock Research.

De KringloopToets heeft al een rol vervuld in een aantal discussies over de Nederlandse veehouderij en heeft geleid tot een beter inzicht van de betrokken partijen. Om deze rol voort te kunnen zetten en nog beter te kunnen vervullen, is de Stichting KringloopToets opgericht door mensen die actief zijn in het bedrijfsleven, de overheid en maatschappelijke organisaties.

De Stichting en Wageningen Livestock Research werken samen aan de ontwikkeling van de KringloopToets en aan de toepassing in praktische situaties.