Agrifoodmonitor, onderdeel 1 en 2

De Agrifoodmonitor is reeds in 2012 en 2014 uitgevoerd. Het is belangrijk de kern van de AFM onveranderd te houden om zo de vergelijkbaarheid in de tijd mogelijk te maken. Zo krijgen we inzicht of de maatschappelijke waardering stabiel is, of er trends zichtbaar zijn (zoals daling of stijging waardering van specifieke sub sectoren), en door welke factoren trends verklaard kunnen worden. Om deze reden zijn er betreft de kern van de meting geen knelpunten. Vragen die naar voren kwamen zijn:

• Welke factoren willen we verdiepen?: gericht op handelingsperspectieven willen we een aantal relevante factoren (omdat deze van invloed zijn op de waardering) verder uitdiepen. Er is gekozen om perceptie genomen maatregelen en emoties uit te diepen.
• Strategieën testen: er is gesproken over een kleine selectie mogelijkheden testen om te achterhalen welke strategie maatschappelijke waardering van de A&F sector kan verhogen. Dit is vanuit budgettaire overwegingen uiteindelijk niet gedaan.

Door maatschappelijke waardering en determinanten van deze waardering over meerdere jaren en op meerdere momenten te meten zijn wetenschappelijke inzichten verkregen betreft de stabiliteit van de waardering.

De stabiliteit van de metingen van waardering in de verschillende sub sectoren en over de verschillende jaren toont aan dat het gebruikte meetinstrument een gedegen manier is om maatschappelijke waardering te meten, en om verschillen in de tijd in kaart te brengen. Dit is een belangrijke kracht van dit onderzoek.

Resultaten

Nederlandse burgers zijn overwegend positief over de Agri & Food-sector. In de Agrifoodmonitor 2016 scoort de sector en alle onderzochte sub sectoren een voldoende, met minstens een 4 op een schaal van 1 tot 7.

Tuinbouw, akkerbouw, melkveehouderij en supermarkten worden als sub sectoren in 2016 het meest positief beoordeeld, varkenshouderij en pluimveehouderij het minst. De waardering voor de voedingsmiddelenindustrie en voor de Agri & Food-sector als geheel liggen hier tussenin.

Positieve factoren wegen zwaarder dan negatieve factoren

Positieve factoren blijken een grotere impact te hebben op maatschappelijke waardering dan negatieve factoren. Betrokkenheid (de mate waarin een burger een sector als relevant voor zichzelf beschouwt) vormt in 2016 de belangrijkste positieve factor, gevolgd door de reputatie van een sector. In 2014 was dit nog andersom. Naast betrokkenheid en reputatie zijn emoties, subjectieve kennis en het vertrouwen in samenwerking tussen schakels uit de keten de meest relevante factoren om maatschappelijke waardering voor Agri & Food mee te verklaren en te beïnvloeden, stellen de onderzoekers vast.

Smaak en betaalbaarheid belangrijker dan duurzaamheid

Boodschappenkeuzes van consumenten geven ook inzicht in hun waardering van sectoren. Smaak, betaalbaarheid, gezondheid en voedselveiligheid zijn volgens de Agrifoodmonitor al jarenlang de belangrijkste aspecten waarop consumenten voedselproducten uit Agri & Food-sub sectoren beoordelen. Dat is in 2016 niet anders. Een verschil met voorgaande jaren is het belang van gezondheid en voedselveiligheid, dat is gestegen ten opzichte van 2014. Duurzaamheidswaarden, zoals ‘milieu’ en ‘diervriendelijkheid’, scoren net als andere jaren in de middenmoot. De onderzoekers adviseren om bij communicatie over duurzame producten meer uit te gaan van waarden die burgers belangrijk vinden, zoals smaak en gezondheid.

Extra aandacht voor emoties en perceptie van maatregelen

De Agrifoodmonitor 2016 besteedt extra aandacht aan de mate waarin burgers door de sector genomen maatregelen (bijvoorbeeld op het gebied van dierenwelzijn of gezondheid) herkennen. Ook de rol van emoties in de waardering van de sector is nader onderzocht. Volgens burgers neemt de Agri & Food-sector vooral maatregelen als het gaat om gezondheid en betaalbaarheid. Dierenwelzijn en rechtvaardigheid zouden minder aandacht krijgen. Burgers vinden het daarnaast vaak lastig om in te schatten in hoeverre de sector maatregelen neemt op het gebied van biotechnologie of automatisering.

Met betrekking tot emoties blijkt ‘vreugde’ de belangrijkste positieve emotie te zijn die invloed heeft op maatschappelijke waardering. Als belangrijke negatieve emotie komt ‘boosheid’ naar voren. Burgers ervaren echter geen uitgesproken positieve of negatieve emoties bij de Agri & Food-sector en sub sectoren.