Project

Dubbele dijk Eemshaven-Delfzijl biedt kansen voor ecologie en economie

De huidige zeedijk langs de Eems-Dollard voldoet niet meer aan de veiligheidsnormen. Omdat de dijk in een aardbevingsgevoelig gebied ligt is dijkversterking urgent. Daarnaast heeft Noordoost-Groningen behoefte aan nieuwe economische impulsen. Voor de natuur van de Eems-Dollard is kwaliteitsverbetering dringend gewenst. Met een multifunctionele dubbele dijk kunnen drie doelen worden bereikt: meer veiligheid met nieuwe economische dragers en meer biodiversiteit.

Op initiatief van de provincie Groningen is verkend of een dubbele dijk met een tussengebied onder invloed van brakwater haalbaar is. Met regionale actoren is door ontwerpers van Bosch Slabbers en Alterra eerste een inrichtingsschets gemaakt. In opdracht van het Planbureau voor de Leefomgeving hebben Alterra en Deltares gekwantificeerd welke ecosysteemdiensten hierdoor geleverd kunnen worden.

Meerwaarde dubbele dijk met brakwaterzone

De belangrijkste meerwaarde voor de biodiversiteit biedt het ontstaan van een geleidelijke overgang van zoet naar zout, vooral vanwege kansen voor de migratie van trekvissen, zo blijkt uit het onderzoek. Ook kan de brakwaterzone een belangrijk broed-, foerageer- en hoogwatervluchtgebied worden voor wadvogels. In de planuitwerking is echter vooralsnog afgezien van dit onderdeel uit het ontwerp vanwege juridische risico’s door de aanwezigheid van mosselbanken voor de kust.

In het middengebied ontstaan goede kansen voor de teelt van kokkels en zilte gewassen met een veel hogere  jaaropbrengst dan de huidige akkerbouw. Het zuidelijk deel is ontworpen als ‘slibmotor’. Hier kan slib uit de Eems-Dollard bezinken met een waarde van jaarlijks 88.000 euro. Het slib kan worden benut als materiaal voor dijkversterking.

Van onderzoek naar besluitvorming

Inmiddels is de dubbele dijk aangewezen als bestuurlijk voorkeursalternatief. De waardering van biodiversiteit en ecosysteemdiensten was een belangrijke basis voor dit besluit. Gekozen is om eerst praktijkervaring op te doen met het nieuwe dijkconcept in de vorm van een pilot op een deel van het tracé. In de pilot kunnen resterende vragen en onzekerheden rond veiligheid, economie en ecologie worden onderzocht. Op termijn moet opschaling mogelijk worden.

Download het rapport

C. Kwakernaak & G. Lenselink, 2015. Economische en ecologische perspectieven van een dubbele dijk langs de Eems-Dollard. Waarderen en verzilveren van ecosysteemdiensten en versterken van biodiversiteit bij een multifunctionele dubbele keringzone voor de dijkversterking Eemshaven-Delfzijl. Alterra rapport 2635 / Deltares rapport 1209046 000 BGS 0009, Wageningen / Utrecht.

Figuur 1. Oorspronkelijk ontwerp voor een multifunctionele dubbele keringzone, met geleidelijke zoet-brak-zout overgang in gebied A.
Figuur 1. Oorspronkelijk ontwerp voor een multifunctionele dubbele keringzone, met geleidelijke zoet-brak-zout overgang in gebied A.
Figuur 2: Aangepast ontwerp multifunctionele dubbele keringzone
Figuur 2: Aangepast ontwerp multifunctionele dubbele keringzone