Grassblockproef

Aanleiding van het project

Het Grassblock is een door Hillblock B.V. ontwikkeld innovatief dijkbekledingsmateriaal. Het te ontwikkelen product is een samengestelde bekleding met een gezette steen van poreus beton als basis en daarop een aarde- en grasbekleding als toplaag. Hierdoor ontstaat een bekleding met een groene uitstraling, maar extra bestendigheid tegen hydraulische belastingen zoals golfaanval en golfoverslag. De doelstelling van de productontwikkeling van het Grassblock is een systeemwerking te krijgen, waarin de stabiliteit van zetstenen wordt gecombineerd met de ecologische en esthetische uitstraling van een graslaag. De combinatie van een steenzetting met aarde- en graslaag is nieuw en de interactie tussen deze elementen nog onbekend. Onzekerheden in het ontwerp en beheer van de bekleding zorgen voor terughoudendheid bij de toepassing op dijken door de dijkbeheerders. Om doorontwikkeling en acceptatie van het product door dijkbeheerders mogelijk te maken is eerder een haalbaarheidsstudie (als bureaustudie) uitgevoerd. Daaruit kwam naar voren dat experimenteel onderzoek nodig is om voldoende zekerheid te krijgen over de optimale randvoorwaarden bij aanleg (o.a. optimale bodemdikte en soortensamenstelling op het Grassblock). Met het oog op dit benodigde experimentele onderzoek is Alterra benaderd door Hillblock B.V.

Doel van het project

Doel van het project is het uitvoeren van een experiment in een proefveld onder buitencondities en het wetenschappelijk rapporteren van de resultaten daarvan. Het experiment wordt zo opgezet dat het inzicht geeft in de effecten op de vegetatieontwikkeling na inzaai van: (1) de aan- of afwezigheid van Grassblocks in de ondergrond; (2) variatie in bodemdikte boven de Grassblocks; (3) variatie in soortenrijkdom van het zaadmengsel. Het aantal replica’s (proefvakjes) per behandeling bedraagt 5 of 6. Beoogde start van de proef (inzaai) is omstreeks maart 2016, eindmetingen omstreeks mei 2017. Zo omvat de proef een volledig groeiseizoen plus de start van een tweede groeiseizoen.

Omschrijving van de activiteiten

Tijdens de proef wordt de vegetatieontwikkeling gemonitord via foto’s, vegetatieopnamen en bodemvochtmetingen. Aanvullend worden aan het eind van de proef per proefvakje de staande biomassa (bovengrond en ondergronds) en de bodemsamenstelling (% zand, klei, organisch stof) bepaald. Qua rapportage wordt beoogd publicatie van de proefresultaten in een Engelstalig peer-reviewed wetenschappelijk tijdschrift. Op deze manier draagt de proef en rapportage zichtbaar en aantoonbaar bij aan de verdere expertiseontwikkeling binnen Wageningen Environmental Research (Alterra) op het vlak van innovatieve groene dijkbekledingsoplossingen. Voor de samenwerkingspartner Hillblock B.V. is het voordeel dat een wetenschappelijke publicatie door zijn objectiviteit en onafhankelijk peer-reviewed karakter de benodigde bewijskracht met zich meebrengt waar het gaat om effecten van toepassing van het Grassblock.

Verwachte resultaten

Eindresultaat voor de projectpartners is (a) een peer-reviewed wetenschappelijke publicatie en (b) daaruit afgeleid een overzichtelijk samenvattend schema dat de praktische kennis over optimale randvoorwaarden van toepassing van de innovatieve steenbekledingsoplossing Grassblock voor de praktijktoepassing samenvat. Voor de sector Deltatechnologie en de Topsector Water is het verwachte resultaat dat toepassing van de innovatieve dijkversterkingsoplossing Grassblock dichter bij komt, doordat we meer te weten komen over de optimale randvoorwaarden voor ontwerp/aanleg. Het potentiële perspectief voor toepassing in Nederland en daarbuiten is aanzienlijk: een innovatieve steenbekleding die naar verwachting onder de juiste randvoorwaarden veel extra sterkte aan kwetsbare dijkzones kan geven en die sterkte combineert met een groen uiterlijk. Daarmee zou deze oplossing in stedelijk gebied en daarbuiten toegepast kunnen gaan worden (positief voor belevings-, recreatie-, en natuurwaarden). Bij een positief resultaat is er uitzicht op voortzetting van de PPS, bijvoorbeeld via proeven om de ontwerp-/aanlegvoorwaarden verder te optimaliseren. De te gebruiken proeflocatie (talud) leent zich bovendien in principe ook voor het beproeven van dijkgraslandontwikkeling in combinatie met andere innovatieve dijkversterkingsoplossingen.

Innovativiteit

De steenbekledingsinnovatie Grassblock, die de sterkte van een steenbekleding beoogt te combineren met een groene zachte dijkbekleding is nieuw en voor zover bekend niet eerder onderzocht. De beoogde proef is daarmee nieuw, uniek en innovatief – ook door de gedegen wetenschappelijke insteek, waarvan de afzonderlijke samenwerkingspartners ieder profiteren.

Valorisatie

Disseminatie vindt voornamelijk op twee manieren beoogd: (a) gedurende de proef kunnen geïnteresseerde partijen een rondleiding met uitleg krijgen over het proefterrein (wanneer: op aanvraag/uitnodiging, wie: organisatie door samenwerkingspartners van dit project, voor waterbeheerders, ingenieursbureaus en andere relevante partijen); (b) via het eindproduct, een wetenschappelijke publicatie (wie: te schrijven door Wageningen Environmental Research (Alterra); wanneer: we gaan uit van indiening medio 2017). Een derde manier zou kunnen zijn het uitdragen van de opgedane kennis en kunde via symposia en themadagen (wie: Hillblock B.V. en/of Wageningen Environmental Research (Alterra), voor voor/met waterbeheerders, ingenieursbureaus en andere relevante partijen; wanneer: afhankelijk van wanneer relevante symposia met voldoende bereik plaatsvinden). Al deze vormen van disseminatie kunnen bijdragen aan valorisatie van de onderzochte innovatieve waterveiligheidsoplossing, Grassblock. Naast de wetenschappelijke publicatie kan het overzichtelijk samenvattend schema dat de praktische kennis over optimale randvoorwaarden van toepassing van de innovatieve steenbekledingsoplossing Grassblock voor de praktijktoepassing samenvat, worden beschouwd als plug-and-play oplossing voor gebruik door bijvoorbeeld ingenieursbureaus in Nederland en elders bij het opmaken van bestekken voor dijkversterkingswerken.