Project
Haverketen (Fiat Avena)
Haver is gezond en voedzaam voor mens en dier, en duurzaam in de teelt. Het gewas is wereldwijd sterk verwaarloosd. Het verdient een grootschalige terugkeer in de Nederlandse landbouw en voeding om bij te dragen aan de ontwikkeling van een robuuste samenleving. De voedingskwaliteiten en functionaliteiten van haver worden internationaal steeds meer onderkend. Uniek voor haver is de kwaliteit van de beta-glucanen (met officieel door de EFSA toegekende gezondheidsclaims voor cholesterolverlaging). Haver heeft een hoog vetgehalte met veel onverzadigde vetzuren (omega-6 en omega-9). Haver scoort zeer goed op vitamines (o.a. vitamine ( E), mineralen (Mg) en polyfenolen. Op basis van deze eigenschappen past haver goed in een gezond dieet dat bijdraagt aan de preventie van hart- en vaatziekten, obesitas en diabetes. Havereiwit sluit goed aan bij de aminozuurbehoefte van de mens (aminozuursamenstelling is vergelijkbaar met peulvruchten).
Mensen met coeliakie (glutenintolerantie) kunnen haver goed verdragen. Deze eigenschappen maken haver en de bijproducten ervan ook geschikt als diervoederingrediënt met functionele eigenschappen (met o.a. verzadigings- en immuun-modulerende werking waardoor weerstand en gezondheid kunnen worden verbeterd en antibioticagebruik kan worden verlaagd) waarmee het kan bijdragen aan een meer duurzame dierlijke productie. Bovendien is haver landbouwkundig gemakkelijk, robuust en niet kieskeurig. Het past goed in diverse gewasrotaties en in de biologische teelt.
De voedingskwaliteiten en functionaliteiten van haver worden internationaal steeds meer onderkend. Uniek voor haver is de kwaliteit van de beta-glucanen (met officieel door de EFSA toegekende gezondheidsclaims voor cholesterolverlaging). Haver heeft een hoog vetgehalte met veel onverzadigde vetzuren (omega-6 en omega-9). Haver scoort zeer goed op vitamines (o.a. vitamine (E), mineralen (Mg) en polyfenolen. Op basis van deze eigenschappen past haver goed in een gezond dieet dat bijdraagt aan de preventie van hart- en vaatziekten, obesitas en diabetes. Havereiwit sluit goed aan bij de aminozuurbehoefte van de mens (aminozuursamenstelling is vergelijkbaar met peulvruchten). Mensen met coeliakie (glutenintolerantie) kunnen haver goed verdragen. Deze eigenschappen maken haver en de bijproducten ervan ook geschikt als diervoederingrediënt met functionele eigenschappen (met o.a. verzadigings- en immuun-modulerende werking waardoor weerstand en gezondheid kunnen worden verbeterd en antibioticagebruik kan worden.
Doel
De voedingskwaliteiten en gezondheidsfunctionaliteiten van haver worden internationaal steeds meer onderkend. Voedingsvezels (met EFSA-goedgekeurde claim voor verlaging cholesterol), hoog gehalte aan onverzadigde vetzuren, eiwit met gunstig aminozuur profiel, langzaam verterend zetmeel, hoog gehalte aan vitaminen, mineralen en antioxidanten maken haver tot een product dat zeer goed past in de voedingsbehoefte van mens en dier. Daarnaast heeft haver diverse interessante landbouwkundige eigenschappen, zoals lage N-behoefte, hoge ziekteresistentie, en onderdrukking ziektekiemen in de grond. Doel van dit project is om haver uit de vergetelheid te halen en terug te brengen in de Nederlandse landbouw, voeding en diervoeder.
Werkwijze
Om bovenstaand doel te bereiken heeft Wageningen UR het initiatief genomen tot het oprichten van De Nederlandse Haverketen, een open samenwerkingsverband tussen private sector en onderzoeksinstellingen op basis van de kernwoorden die het gewas haver karakteriseren: Gezond, Voedzaam, Duurzaam. Onderzoekspartners en bedrijfsleven partijen uit de keten formuleren samen onderzoeksvragen die omgewerkt worden tot projectvoorstellen of onderzoeksprogramma’s. Deze zijn gericht op veredeling, ras-selectie en teeltoptimalisatie, ketenbeheersing (o.a. glutenvrij), verwerking (zoals voorbehandelingen, maalcondities, moutcondities), productontwikkeling en -innovaties, gezondheid en inhoudsstoffen, veelal in geïntegreerde ketensetting.
Kennisverspreiding geschiedt op diverse wijzen en niveaus:
- Werkoverleg: vindt structureel plaats met de verschillende betrokken onderzoekers.
- Met individuele bedrijven: vindt geregeld plaats, vaak ad-hoc en één-op-één, veelal naar aanleiding van specifieke, bedrijf gerelateerde kennisvragen.
- Met consortia binnen de haverketen: vindt plaats bij gelegenheid van projectaanvragen (EU; TKI A&F, T&U; EFRO; etc).
- Naar doelgroepen: via vakbladen (bijvoorbeeld gericht op landbouw; gezondheid; gluten-vrij) en via website: www.haver.wur.nl.
- Naar wetenschap: via wetenschappelijke publicaties, congresdeelname en –presentaties.
Publicaties
-
Avenin diversity analysis of the genus Avena (oat). Relevance for people with celiac disease
Journal of Cereal Science 58 (2013)1. - ISSN 0733-5210 - p. 170 - 177. -
De halm in glutenvrije haverketen
De Oogst (Gewas en Glas) (2012). - p. 31 - 31. -
Effect of kilning and milling on the dough-making properties of oat flour
Food Science and Technology = Lebensmittel-Wissenschaft und Technologie 63 (2015)2. - ISSN 0023-6438 - p. 960 - 965. -
Food -related strategies towards reduction of gluten intolerance and gluten sensitivity
-
Gezond glutenvri j: haver veel belovend ingredënt
Ingrediënt & Product 23 (2012)23. - p. 10 - 12. -
Haver uit vergetelheid halen
Nieuwe oogst : ledenblad van LTO Noord, editie West 8 (2012)13. - ISSN 1871-420X - p. 30 - 30. -
Haver – Veelzijdig, gezond, een graansoort om van te houden
Glutenvrij 39 (2012). - ISSN 0169-4928 - p. 25 - 27. -
Nieuwe haver komt ook op
De Gelderlander (2012). - 2 p. -
Oats, a cereal to love
Prophyta Annual 50 (2012). - ISSN 1388-381X - p. 32 - 35. -
Profiling of Nutritional and Health-Related Compounds in Oat Varieties
Foods 5 (2015)2. - ISSN 2304-8158 - 11 p.
-
Development of a standard test for dough-making properties of oat cultivars
Journal of Cereal Science 59 (2014)1. - ISSN 0733-5210 - p. 56 - 61. -
Oat avenins do not contain coeliac disease epitopes known from wheat, rye and barley
-
The Tip of the ‘‘Celiac Iceberg’’ in China: A Systematic Review and meta-Analysis
PLoS ONE 8 (2013)12. - ISSN 1932-6203 - 14 p. -
Reducing the incidence of allergy and intolerance to cereals
Journal of Cereal Science 59 (2014)3. - ISSN 0733-5210 - p. 337 - 353. -
Intestinal health and disease prevention: a story of wheat and oats
Food for thought : food science news, technology and development from the Netherlands 2013 (2013)8. -
Laying the foundations for dough-based oat bread
Wageningen University. Promotor(en): Richard Visser; Rob Hamer, co-promotor(en): Rene Smulders; Luud Gilissen. - Wageningen : Wageningen University - ISBN 9789462570085 - p.