Project

WADLAB Haalbaarheidsstudie Multifunctionele Dubbele Keringzone Eemshaven Delfzijl

Het doel van het project is het uitwerken van een concrete inrichtingsschets voor een Dubbele Dijkzone tussen Eemshaven en Delfzijl die keert maar die het gebied tevens een economische en ecologische impuls geeft.

De Veiligheidsopgave

De huidige dijk (Ommelanderzeedijk) langs de waddenkust tussen de Eemshaven en Delfzijl voldoet niet meer aan de actuele veiligheidsnormen. Ze is onlangs afgekeurd op een aantal onderdelen (o.a. bekleding en stabiliteit). Bovendien ligt de dijk in het aardbevingsgebied en in een gebied waar sprake is van sterke bodemdaling. Dit stelt extra eisen aan de robuustheid van de kering.

Naast waterveiligheid spelen er meer opgaven in het gebied:

Het gebied kent een zwakke sociaal economsiche structuur. Langs de Eemsmonding is sprake van sterke krimp. Tegelijkertijd lijkt de Eemshaven ‘booming‘ en strijken tal van grootschalige ontwikkelingen neer in het gebied.
In de landbouw zet de schaalvergroting en de zoektocht naar steeds efficienter produceren zich voort. Tegelijkertijd zal in het gebied verzilting van landbouwgronden een steeds groter probleem worden.
Toenemend recreatie en toerisme. De samenleving vergrijst en de hoeveelheid vrije tijd neemt toe en daarmee de vraag naar authentieke landschaps- en natuurbelevingen. De ontwikkeling van het fietspad Kiek-over-Diek speelt op deze trend in.
Ecologische veerkracht van het Eems-Dollard-systeem. Onder andere: het estuarium hyperventileert, zoet en zout zijn scherp van elkaar gescheiden, leefgebieden zijn niet groot, gevarieerd en gezond genoeg.

Concept Dubbele DijkZone voor de Eemsdelta

Het innovatieve concept van een dubbele dijkzone biedt kansen om zowel invulling te geven aan de waterveiligheidsopgave als de andere opgaven in het gebied. Het concept ‘dubbele dijkzone’ bestaat uit twee achter elkaar liggende dijken, die samen minstens zo robuust zijn als één primaire kering. De ‘tussenruimte’ tussen de dijken is toegankelijk voor getijden invloeden. In de loop der jaren komt deze ‘tussenruimte’ door opslibbing steeds hoger te liggen en onstaat er op den duur een steeds robuustere kering die het dalende aardbevingsgevoelige achterland beschermt. De veronderstelling is dat de ‘tussenruimte‘ ook tal van meekoppelkansen biedt voor bijvoorbeeld zilte landbouw, industriële toepassingen, slibvang, bij zondere woon- en recreatiemilieus en natuur. En dat het concept van de Dubbele Dijkzone daarmee een impuls kan geven een de economische
en ecologische versterking van het gebied.

Ateliers

Aan de hand van een tweetal ateliers met specialisten en stakeholders zijn de mogelijkheden voor het ontwikkelen van een Dubbele Dijkzone langs de Eems verkend. De ateliers hadden een meerledig doel:

Verkennen van meekoppelkansen
Ontwikkelen bouwstenen voor een integraal plan
Commitment

WadLAB

Op basis van de uitkomsten uit de ateliers en verkregen input uit het onderzoekspoor waterveiligheid, het TEEB-project en de bereidwilligheid van grondeigenaren is een concrete inrichtingsschets opgesteld voor een pilot Dubbele Dijkzone, bestaande uit onderstaande drie deelgebieden. De pilot heeft de naam WadLAB meegekregen: een laboratorium in de buitenlucht voor het experimenteren en monitoren van innovaties ten aanzien van hoogwaterveiligheid, natuurontwikkeling, slibwinning, zilte teelten etc. Hier worden innovaties getest en ontwikkeld die vervolgens een toepassing kunnen vinden elders in het Waddengebied. De gedachte is dat overheden, marktpartijen en kennisinstelling in dit WadLAB participeren.

Zes opgaven:

Vervolgens zijn de kosten en baten van wadLAB aan de hand van zes opgaven onderzocht:

Veiligheid: Wat is het effect van een dubbele dijkzone op de veiligheid en hoe verhoudt dit zich ten opzichte van een traditionele dijk?
Slibwinning: Wat zijn de mogelijkheden en de meekoppelkansen van slibwinning binnen het dubbele dijkconcept?
N2000: Wat is de verwachte meerwaarde van een dubbele kering met brakwaterzone voor de Natura2000-doelstellingen, en welke kansen en belemmeringen zijn er om die te realiseren?
Gemeenschappelijk Landbouw Beleid (GLB): Op welke manier kan het GLB en de 5% regeling worden ingezet voor de realisatie van het dubbele dijkconcept?
Zilte landbouw (aquacultuur): Wat zijn de perspectieven voor brakwater gebonden?
Productiesystemen en hoe kunnen die worden ingepast?