Project
Ontwikkelingen van het macrozoöbenthos in het Grevelingenmeer 1992-2016
In 2014 heeft het kabinet de ontwerp-RSV vastgesteld, waarin het ontwikkelingsperspectief wordt geschetst voor een Grevelingenmeer met gedempt getij van 50 cm, via een extra doorlaat in het noordelijke deel van de Brouwersdam. In maart 2018 heeft het Kabinet een budget gereserveerd voor de realisatie hiervan en is het project Getij Grevelingen gestart om de aanleg van het doorlaatmiddel voor te bereiden. Hiervoor is ook kennis nodig over het huidige functioneren van het ecosysteem en hoe het door de tijd heen geëvolueerd is. Omdat bodemdieren (macrozoöbenthos, organismen die in en op de bodem leven > 1 mm) weinig of niet mobiel zijn en snel reageren op veranderingen in het milieu, zijn ze interessant als indicator voor het bepalen van de ecologische toestand en veranderingen in het ecosysteem. Bodemdieren vormen een belangrijke schakel in het voedselweb van het Grevelingenmeer, o.a. als consument van algen (primaire producenten) en voedselbron voor vogels en vissen.
Aanleiding
Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) vindt het van belang om meer inzicht te krijgen in de ontwikkeling van het bodemleven als onderdeel van de onderwater natuur in het Natura 2000-gebied Grevelingenmeer en in relatie tot Getij Grevelingen. Daarnaast vindt Staatsbosbeheer als beheerder van de oevers, eilanden en ondiepe zones van het Grevelingenmeer het van belang om een beter begrip te krijgen van de ecologische veranderingen, zowel boven als onder water, en de effecten ervan op het functioneren van het hele ecosysteem. Daarom hebben zij Wageningen Marine Research (WMR) gevraagd om een overzicht van de beschikbare data te maken en te analyseren.
Doel
Het doel van deze studie was het kwantitatief beschrijven van de ontwikkelingen in de bodemfauna in de periode 1992-2016 in het Grevelingenmeer op het gebied van: i) totale biomassa; ii) totale dichtheden; iii) voedselgildes; en iv) bodemdiergemeenschappen. De gebruikte data zijn afkomstig van meetcampagnes die hebben plaatsgevonden als onderdeel van het MWTL-programma, dat in het voor- en najaar een inventarisatie maakt van de bodemdieren in het oostelijke en westelijke deel van het Grevelingenmeer. Veranderingen en trends zijn met behulp van statistische modellen en multivariate analyses geanalyseerd voor de periode 1992 - 2016.
Tot slot
Dit rapport is het resultaat van een eerste analyse naar ontwikkeling van de bodemdiergemeenschappen in het Grevelingenmeer en kon uitgevoerd worden dankzij steun van LNV, Staatsbosbeheer en eigen investering van WMR. Het vormt een waardevolle stap in het beter begrijpen van ecologische veranderingen in het meer met bodemdieren als cruciale schakel tussen primaire productie en hogere trofische niveaus.