Aziatische boktorren gevaarlijk voor onze bomen

De twee Aziatische boktorren Anoplophora glabripennis en Anoplophora chinensis komen oorspronkelijk voor in Japan en China en Korea. Gezien het feit dat deze boktorren een bedreiging vormen voor de Europese natuur, hebben zij van de EU de quarantaine-status gekregen. Dit betekent dat introductie en verspreiding van deze boktorren in Nederland voorkomen moet worden. De boktorren zijn gevaarlijk omdat de larven lange gangen maken in stammen en takken van levende bomen en struiken.

Ondanks de controles bij import komen sinds een aantal jaren de Aziatische boktorren voor in Europa (in Oostenrijk, Duitsland, Frankrijk en Italië). Een oorzaak van deze verspreiding is het toenemende reis- en handelsverkeer waarmee ze 'meeliften'. De kans op verspreiding van ongewenste organismen wordt hierdoor steeds groter. In het geval van de Aziatische boktorren kunnen eitjes of larven meekomen met partijen boompjes, geïmporteerd uit Azië. Het is ook mogelijk dat deze boktorren meekomen met houten verpakkingsmaterialen.

Door de meterslange larvengangen takelen de bomen af en kunnen ze uiteindelijk doodgaan (foto: Dennis Haugen, USDA).
Door de meterslange larvengangen takelen de bomen af en kunnen ze uiteindelijk doodgaan (foto: Dennis Haugen, USDA).
Uitvliegopeningen van jonge kevers van Anoplophora glabripennis zijn te vinden op stammen of takken. (foto: Dennis Haugen, USDA)
Uitvliegopeningen van Anoplophora chinensis zitten in de stamvoet of in de wortels (foto: Dennis Haugen, USDA)
Uitvliegopeningen van Anoplophora chinensis zitten in de stamvoet of in de wortels (foto: Dennis Haugen, USDA)

De boktorren hebben een voorkeur voor levende bomen. Voornamelijk via de vraat van de larven kunnen ze deze bomen ernstig verzwakken en soms zelfs doden. Dit kan leiden tot economische gevolgen voor boomkwekerijen en telers, maar ook tot aantasting van loofbomen in bewoonde gebieden en in de natuur.

Situatie in Nederland

Eind 2007 is bij een importeur van esdoorns in de gemeente Westland een besmetting met de Oost-Aziatische boktor Anoplophora chinensis geconstateerd. In de directe omgeving van het bedrijf werden aantastingen aangetroffen in de groene ruimte. De Plantenziektenkundige Dienst is begin 2008 overgegaan tot het weghalen van de belangrijkste waardplanten rondom de vondst. In Berghem is in juni 2008 een volwassen kever van de Aziatische boktor gevonden. In Enschede is in juli ook een volwassen kever van de Aziatische boktor waargenomen.

In het najaar van 2011 is de eerste aantastting van de Aziatische boktor Anoplophora glabripennis bij esdoorns in Nederland in Almere ontdekt.

Meld aantastingen

Aangezien de kans op vestiging van de Aziatische boktorren in Nederland reëel is, wil de nVWA (exPD) meer informatie verzamelen over introductie en verspreiding van deze soorten. Als tijdig wordt ingegrepen, kan worden voorkomen dat deze boktorren zich hier blijvend vestigen. Op de site van het Ministerie van EL&I zijn documenten te vinden met daarin de kenmerken van deze boktorren. Met behulp van deze gegevens kan iedereen de kever herkennen. Iedereen die deze boktorren ziet, wordt verzocht dit te melden. Voor verdere informatie wordt verwezen naar www.rijksoverheid.nl