Staartbijten voorkomen bij varkens

Staartbijten en andere vormen van bijterij ontstaan vooral door verveling, onvoldoende stimulatie en frustratie. Daarnaast kan een varken gefrustreerd raken wanneer bijvoorbeeld het klimaat niet goed is, er teveel dieren in een kleine ruimte worden gehouden, er iets mis is met de voersamenstelling of wijze van voerverstrekking.

Het bijten kan leiden tot verwondingen. De smaak van bloed en de onrust in het hok kunnen ertoe leiden dat het probleem escaleert en ook andere varkens het bijtgedrag gaan overnemen. Dit kan zelfs kannibalisme als gevolg hebben. Bijtwonden kunnen geïnfecteerd raken, waardoor groeivertraging kan optreden en abcessen kunnen ontstaan met kreupelheden, verlamming en uitval als gevolg.

Staartbijten, ook aan gecoupeerde staarten, komt op ongeveer 50% van de varkensbedrijven voor. De schatting is dat staartbijten de Nederlandse varkenssector  jaarlijks 8 miljoen euro kost.

Momenteel wordt bijna 100% van de gangbaar gehouden varkens in Nederland gecoupeerd om staartbijten te voorkomen. Ook bij gecoupeerde varkens is staartbijten nog steeds een grote kostenpost. Vanuit het oogpunt van dierenwelzijn is couperen niet wenselijk.

Het onderzoek dat CAWA uitvoert is vooral gericht op het wegnemen van verveling en frustratie; de belangrijkste oorzaken van staartbijten. Hieruit blijkt dat hokverrijking, met allerlei materiaal om varkens bezig te houden, helpt om staartbijten te voorkomen. Verder richt het onderzoek zich op huisvesting, voeding, karakterisatie van de staartbijter en rasverschillen.

Op initiatief van LTO Nederland en de Dierenbescherming is de werkgroep Krulstaart gestart om bijterijproblemen in de varkenshouderij aan te pakken. Deze oplossingen dragen bij aan de doelstelling om op termijn dieren te houden zonder ingrepen. De werkgroep Krulstaart bestaat uit een vertegenwoordiging van diverse betrokkenen uit de varkensvleesketen; LTO, Dierenbescherming, NVV, dierenartsen, fokkerij, slachterij, diervoederindustrie en overheid. Het CAWA-team van Wageningen University & Research begeleidt het proces.

De belangrijkste factoren die de kans op staartbijten beïnvloeden zijn: fokkerij, gezondheid, voeding, huisvesting, klimaat en afleiding. VIC Sterksel doet onderzoek naar deze factoren, met als doel om staartbijten te voorkomen.