Van Boeren-met-Natuur naar Natuur-met-Boeren

Nabij de Reeuwijkse Plassen zijn plannen voor zo’n ‘natuurboerderij’. Daarbij gaat het om de realisatie van de gestelde natuurdoelen waarbij het bedrijf tevens inkomen haalt uit de productie van melk en vlees en een aantal maatschappelijke activiteiten.

Voor het Natura 2000-gebied Broekvelden-Vettenbroek en het aanliggende EHS-gebied wordt verkend wat de mogelijkheden zijn om het gebied te laten exploiteren door natuurboerderij Hoeve Stein. De verkenning wordt getrokken door twee externe bureaus, die Alterra hebben gevraagd enkele specifieke vragen te beantwoorden op het gebied van het slootbeheer, weidevogelbeheer en bemaling (onderwater-drainage).

Natuurwaarden versterken

"De essentie van het plan is dat de natuurwaarden worden versterkt en dat een agrarische bedrijfsvoering daarvoor als adequaat middel wordt ingezet,” zegt Dick Melman. “Het credo boeren-voor-natuur wordt omgedraaid naar natuur-voor-boeren. Natuur moet in dit gebied niet gedijen dankzij een aangepast boerenbeheer, maar het boerenbedrijf moet gedijen dankzij de natuur, die hier het primaat heeft. De uitdaging is om deze doelstelling te verankeren in het type bedrijfsvoering.”

Voor de inrichting van de sloten en het beheer van de slootkanten hebben de onderzoekers adviezen opgesteld voor onder andere:

• dimensionering
• profielvorm
• hoogte ten aanzien van het slootpeil

Dick Melman: “Vooral een verlaging van de slootkanten draagt bij aan de versterking van de natuur in dit veenweidegebied. Voor het beheer van weidevogels moet het gebied als geheel worden beheerd, dus niet alleen op het bedrijf zelf, maar ook op het aanliggende gebied van Staatsbosbeheer. De maatregelen zijn relatief kostbaar, maar blijven binnen de landelijke norm voor particulier natuurbeheer.”

Buiten natuurboerderij Hoeve Stein zijn er meer initiatieven die een vergelijkbare insteek kennen. Onder andere in de polder van Biesland en op het landgoed Twickel. Melman adviseert dan ook om de ervaringen die worden opgedaan regelmatig uit te wisselen: “Zo kunnen lokale oplossingen algemeen worden benut en kunnen resterende vragen gemeenschappelijk, door boeren en kennishouders samen, worden opgepakt.”