Betere bessen en appels en minder verliezen naar het milieu met teelt los van de grond

Telen los van de (onder)grond lijkt een uitkomst voor veel teelten. Hiermee zijn er niet alleen minder verliezen naar het milieu maar ook kan de teler beter sturen op de kwaliteit van het product. Dat is in ieder geval de gedachte achter onderzoek bij appels en blauwe bessen.

Kwaliteit sturen via water

Bij appels is al langer bekend dat de kwaliteit van de vruchten te sturen is via de watergift. Onderzoek onder gecontroleerde omstandigheden laat zien dat scheutgroei, vruchtgroei en knopvorm afhankelijk zijn van de hoeveelheid water. De kwaliteit van de appels is bij te sturen door druppelbevloeiing met meststoffen, ook wel fertigatie genoemd. Alleen is dit principe nooit uitgetest in de praktijk. Bij een hevige regenbui zit er namelijk al zoveel water in de grond dat het niet meer mogelijk is de watergift te beperken. De wortels van de bomen en struiken halen het water zelf wel uit de bodem.

Appels in sleuven in de grond

Het onderzoek ‘teelt uit de grond’ maakt het mogelijk in de praktijk te testen of de appelkwaliteit inderdaad te sturen is. De appels groeien in sleuven in de grond, in een mineraal substraat met een drainagebuis. Daaronder ligt folie.

Naast de voordelen voor de teler biedt deze nieuwe teelt ook voordelen voor het milieu. Door het wateraanbod te beperken of het drainagepercentage laag te houden, stroomt er minder water uit de grond. Daarmee lekken er ook minder gewasbeschermingsmiddelen en minder meststoffen uit de grond naar het water. Mogelijk is dit zo weinig dat de EU-normen te halen zijn. Lukt dat niet dan is nog een systeem met recirculatie denkbaar om de emissie te beperken. Voor de teelt van appel op zand wordt het via deze nieuwe manier van telen mogelijk om zonder chemische ontsmetting van de grond opnieuw een boomgaard in te planten.

Blauwe bes in container

De blauwe bessen groeien in het onderzoek helemaal buiten de grond, in containers in organisch materiaal. Hierdoor is het aanbod van voedingsstoffen beter de controleren. Het streven is om het percentage water dat uit de drains loopt zeer sterk te verlagen, naar 0 tot 5 %. Daarmee daalt ook de uitspoeling van stikstof.

Onderzoek met de praktijk

Het onderzoek bij appels vindt plaats op de proeflocatie van PPO in Randwijk. Dat bij blauwe bes is gestart op initiatief van de telers zelf en gebeurt bij een aantal telers. Het onderzoek is onderdeel van een groter project waarbij de onderzoekers ook uitzoeken hoe ze andere gewasgroepen ‘uit de grond’ kunnen telen.