Cursisten over de e-course Food Systems

Gedeelde belangen vinden

Om te weten te komen hoe voedselsystemen werken en hoe ze te verbeteren zijn, is een grondige analyse ervan noodzakelijk. Wat zijn de onderlinge relaties tussen de elementen waaruit het systeem bestaat, welke activiteiten rond productie, verwerking en gebruik van voedsel vinden er plaats wat zijn de outcomes van deze activiteiten? De e-course Food Systems gaat hier dieper op in.

Joel Kouame is senior economic trade advisor van de Nederlandse ambassade in Ivoorkust. Hij houdt zich onder andere bezig met het versterken van de zakelijke banden tussen beide landen, waarbij de focus is gericht op de sectoren biomassa, pluimvee, tuinbouw, cacao en cashewnotenindustrie.

Toen hij vanuit het Nederlandse ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit een e-mail met informatie over de e-course ontving, was hij direct geïnteresseerd: "De term food systems approach was niet nieuw voor mij en ik wist dat deze aanpak een belangrijk onderdeel van het Nederlandse ontwikkelingsbeleid is. Maar voor mijzelf was het nieuw. Wanneer je beleid wilt implementeren, neig je ernaar te focussen op het einddoel. Je vergeet de dynamiek tussen actoren in een food system en hoe activiteiten elkaar kunnen versterken of in de weg kunnen zitten. Het betekent dat je alle stakeholders erbij moet betrekken als je tot veranderingen in het voedselsysteem wilt komen. Dat is wat mij aan deze cursus beviel. Hier in Afrika wordt sterk in silo’s gewerkt. Kleinschalige boeren staan daardoor aan de zijlijn, omdat ze geen macht hebben. De cursus versterkte het idee dat je mensen bijeen moet brengen in de discussie en moet proberen gedeelde belangen te vinden, voorbij de gevestigde belangen."

Mustika Ridwan is project lead van Farm45, een initiatief van CookPad Japan, het bedrijf dat groot is geworden met een platform voor het delen van recepten voor consumenten. Farm45 zet zich in voor een toename van het aantal duurzame producenten en consumenten die werken aan een duurzaam voedselsysteem door regeneratieve landbouw, en ondersteunt hen verder in dit proces. "Ik heb ervaring met het programma Making markets work for the poor. Gaandeweg ontdekte ik dat er iets mankeerde in deze aanpak. Ik zag dat de sterke nadruk op increasing yields voor boeren ten koste gaat van het milieu. In diezelfde tijd kwam ik in aanraking met andere benaderingswijzen, zoals agroforestry en regeneratieve landbouw. Ik ontdekte deze e-course via het Netherlands Food Partnership en besloot mij aan te melden."

Alle stakeholders betrekken in discussie

Het sterke punt van de e-course is dat je leert weg te blijven bij de algemene perceptie dat de voorgestelde weg de juiste weg is, vindt Joel: "Als je iets in het veld wilt implementeren dat werkelijk werkt, dan is het noodzakelijk om alle stakeholders aan tafel te krijgen, inclusief de kleine boeren aan de onderkant van de piramide. Afhankelijk van de dynamiek kunnen je uitkomsten variëren. Momenteel ben ik bezig alle stakeholders in de supply chain van pluimvee aan één tafel bijeen te brengen. Doel is om de sector zodanig te verbeteren dat deze niet alleen voldoende voedsel produceert, maar dat dit ook bijdraagt aan de voedselveiligheid én aan de duurzaamheid van de sector. Dit zijn nieuwe beleidsperspectieven voor Ivoorkust en met de expertise van de e-course kan ik een sprong voorwaarts maken."

Eerst een veelomvattende analyse

Ook Mustika kan opgedane kennis uit de e-course direct toepassen in haar werk, zegt ze: "Wat ik echt anders doe, is dat ik voordat ik een interventie plan ik eerste een een veelomvattende analyse maak van de verschillende actoren, hun activiteiten en de trade-offs daartussen. Ik verbind nu verschillende perspectieven aan elkaar en in plaats van dat ik vooraf bedenk: dit is de beste oplossing. De interactie met andere deelnemers is daarbij heel nuttig gebleken. Alles wat ik in Jakarta bedenk, is waarschijnlijk al eens eerder in een ander deel van de wereld bedacht. Via de e-course heb ik contact gelegd met iemand die een vergelijkbaar programma in Bali ontwikkelt. Buiten de cursus op zijn we ervaringen gaan delen en bespreken we welke analyses nodig zijn om tot nieuwe interventies te komen."

Groepswerk

Zien beide ex-cursisten nog verbeterpunten voor de cursus? Joel: "Ja, het zou goed zijn als alle deelnemers aan het eind van de cursus gebruik kunnen blijven maken van alle waardevolle informatie die op het online platform is gedeeld. En daarnaast verdient het groepswerk aandacht. Met mijn groep van 6 cursisten was het heel moeilijk to schedule online meetings. Uiteindelijk konden wij hierdoor onze groepsopdracht niet vervullen. Het zou mogelijk moeten zijn om in dat geval van groep te wisselen."

Mustika vult aan: "Een groep zou maar uit maximaal drie deelnemers moeten bestaan, zonder al te grote verschillen in tijdzones."

“Ik beveel de cursus van harte aan”

Afgezien hiervan kijken beiden terug op een geweldige cursus: "Ik beveel deze al mijn collega’s en anderen binnen mijn netwerk van harte aan", zegt Joel. Dat geldt ook voor Mustika: "In mijn team is weinig kennis van de voedselsysteemaanpak aanwezig, terwijl het juist heel belangrijk is om bijvoorbeeld de impact van consumptie op het milieu inzichtelijk te maken. Ik deel overigens wel de kennis uit de cursus met mijn collega’s, onder andere door een quiz te organiseren, met een stuk chocola voor de winnaar. Dit helpt zeker om bekendheid met de aanpak te vergroten. Zelf zou ik graag nog dieper in de materie willen duiken. Mocht Wageningen University & Research een masteropleiding Food Systems ontwikkelen, dan ben ik zeer geïnteresseerd."