Studentes Susan Moenga en Margaret Kirika van het Paul Speijer Fonds

Margaret: ‘Ik richt me vooral op voedselgewassen, op gewassen die kleine boeren verbouwen, zoals tomaat en aardappel. Aan de huidige veredelingsprogramma’s in Kenia valt wel het een en ander te verbeteren.’

Susan ontdekte de biotechnologie op de middelbare school: ‘Ik heb een keer meegedaan aan een nationaal wetenschapscongres voor scholieren, waar je iets voor moest ontwikkelen, een soort gadget. Een vriendin en ik kwamen toen op het idee om de genen waardoor een vuurvliegje licht geeft, in te bouwen een plant. Dan konden planten de stad verlichten, in plaats van lantaarnpalen. Toen we het presenteerden zij iedereen: dat gaat nooit werken. Maar ik heb het idee nooit van me af kunnen zetten.’

Voor Margaret was biotechnologie slechts een van de studies die ze aanvinkte toen ze toelatingsexamen deed voor de universiteit. ‘Het klonk interessant. Maar al in mijn eerste college, biochemie, was ik om. Alles was zo nieuw en spannend dat ik alles wilde leren. Als wetenschapper kun je bijdragen aan een betere wereld. Met de bevolkingsgroei en probleem van plantenziekten, hebben we de wetenschap nodig.’

Susan: ‘Het leuke aan wetenschap is het ontwikkelen van nieuwe ideeën en oplossingen. Onze bachelor was heel theoretisch. Maar de magie zit in de toepassing. Daarom wilden we ook graag in Wageningen een master doen.’

Platteland

Margaret: ‘Het Anne van den Ban Fonds* en het Paul Speijer Fonds hebben ons de kans gegeven om meer in het leven te bereiken dan we ooit hadden kunnen bedenken. We komen beiden uit een familie van kleine boeren. Het was heel emotioneel toen ik las dat de fondsen onze wensen gingen ondersteunen.’

Susan: ‘Ik heb nog een jongere broer, dankzij de gift hoeven mijn ouders nu niet te overwegen of ze zijn opleiding opofferen voor de mijne.’

Volgens Margaret laat het feit dat zij nu aan een wereldwijd bekende universiteit studeert zien dat je als vrouw met haar achtergrond ook veel kunt bereiken. ‘Ik hoop dat dit een positieve uitwerking heeft op mijn jongere zussen en andere jongeren in mijn familie en dorp.’ Zelfs een PhD lijkt haar nu mogelijk. Uiteindelijk wil ze wel terug naar haar geboortestreek, en werken met gewassen die ze kent. ‘Maar niet om alleen in het lab te werken. Volgens mij zijn vooral contacten met boeren en de praktijk belangrijk. Keniaanse boeren zijn behoorlijk behoudend, ze blijven jaar na jaar hun eigen zaad winnen en gebruiken. Ik wil ze versterken, en mogelijkheden voor verbetering laten zien. Met kwaliteitszaad van betere cultivars kunnen ze hun oogsten vergroten. De kennis die ik opdoe zal zeker landen bij de boeren in mijn clan.’

Susan zou ook graag nog willen promoveren. ‘Misschien dat iemand anders dan voor mij kan trouwen en kinderen krijgen?’, lacht ze. Wat het ook wordt, uiteindelijk wil ze in Kenia haar kennis over bio-ethiek en biologische veiligheid inzetten voor beter beleid en wetgeving. ‘De overheid heeft advies van mensen met kennis nodig, om landbouw voldoende aandacht te kunnen geven. De grote plantenveredelaars beginnen zich ook voor Kenia te interesseren. Het wordt tijd dat we als land onze kansen pakken om onze landbouw te verbeteren.’

*Susan Moenga & Margaret Kirika hebben een gecombineerde beurs van het Paul Speijer Fonds en het Anne van den Ban Fonds ontvangen.