Het tulpenbroeibedrijf van de toekomst

Innovaties zullen nodig zijn om in de toekomst de kostprijs nog verder te verlagen en de productkwaliteit nog beter te beheersen. Sleutelwoorden hierbij zijn compartimentering, meerlagenbroei, LED-belichting, sensortechnologie, eb/vloed broei, mechanisch ontvochtigen en de klimaatcomputer.

Door compartimentering wordt de periode van opplanten tot oogst in meerdere fasen opgedeeld waarbij in elke fase de temperatuur, de belichting met verschillende kleuren LED’s, de watergift met nutriënten, en de RV naar de behoefte van de plant geoptimaliseerd is. Door sensortechnologie en klimaatcomputers worden de omstandigheden in meerlagenteelt gecontroleerd en gestuurd. De containers met de tulpen worden, naar gelang de groeifase, automatisch verplaatst van het ene compartiment naar het volgende en van de ene teeltlaag naar de andere. Tijdens het gehele proces worden o.a. de RV- en de temperatuurverdeling over de lagen door sensoren gemonitord, op basis waarvan mechanisch wordt ontvochtigd en luchtcirculatie wordt gestuurd door de klimaatcomputer.

Deze ontwikkelingen in de broeierij betekenen niet alleen dat de productie kan worden uitgebreid, maar dragen ook bij aan een verdere verduurzaming van de sector. Broeiers hebben het groeiproces beter in de hand, het energieverbruik neemt drastisch af. Berekeningen van PPO wijzen uit dat meerlagenteelt in combinatie met warmtepompen en groene stroom besparingen tot 85% kan opleveren. Op dit moment richt het onderzoek zich voornamelijk op tulp, maar de uitdaging is om de ontwikkelde concepten ook toepasbaar te maken voor andere bolgewassen. Om teelttechnische aspecten zoals lichtbehoefte en teelt op water te vertalen naar andere gewassen gaan praktijk en onderzoek samen de uitdaging aan.

Een schematische impressie van het broeibedrijf van de toekomst - Klik voor een grotere weergave (Petra Siebelink - Wageningen World)
Een schematische impressie van het broeibedrijf van de toekomst - Klik voor een grotere weergave (Petra Siebelink - Wageningen World)

Een mogelijk toekomstscenario met volledig geautomatiseerde tulpenbroeierij met meerlagenteelt wordt geschetst in bovenstaande afbeelding. Na de preparatie (koeling) in de bewaarcel worden de bollen opgeplant en in de bewortelingscel geplaatst. Na 2 - 3 weken gaan de tulpenbollen over een transportsysteem naar de kas. Hier worden de bollen op de onderste teeltlaag gezet, waar ze in eerste instantie nog geen licht krijgen. Onderzoek van Wageningen Plant Research heeft aangetoond dat er aan het einde van de broeiperiode geen kwaliteitsverschillen zijn tussen tulpen die de volledige periode zijn belicht en tulpen die de eerste 30% van de tijd in het donker hebben gestaan.

Na 4 tot 7 dagen in het donker gaan de tulpen naar de bovengelegen laag. Hier krijgen de bollen rood licht waardoor de spruit sneller gaat spreiden. Op de laag erboven krijgen ze blauw licht waardoor de groei bevorderd wordt. De klimaatcomputer weet welke temperatuurbehandeling de bollen tijdens de preparatie hebben gehad en past het lichtregime en de kastemperatuur aan op de cultivar die op dat moment in de middelste lagen bevindt. Daarna gaan de tulpenbollen naar de bovenste laag waar ze blijven tot het plukmoment. In deze laag staan de bloemen in het daglicht.

Hieronder nog twee impressies van tulpenbroei in de toekomst (JAM Visueel denken).

Impressie tulpenbroei in de toekomst (horizontaal) - Klik voor een grotere weergave
Impressie tulpenbroei in de toekomst (verticaal) - Klik voor een grotere weergave