Verre neef vertelt hoe aardappel knollen maakt

Wie wel eens een veld bloeiende aardappelplanten heeft gezien, ziet aan de bloemen wel dat Solanum etuberosum familie is van de aardappel. Ze zijn diep paars en hebben dezelfde vorm als de bloemetjes van onze eigenheimer.

In Zuid en Midden Amerika groeien veel familieleden van onze tomaat en aardappel. Deze verwanten zijn een schatkamer voor plantenveredelaars die zoeken naar genen die de gewassen weerbaar kunnen maken tegen ziektes of bijvoorbeeld droogte. Solanum etuberosum is een interessant lid van deze groep omdat hij wel op de aardappel lijkt, maar geen knolletjes maakt. Dat kan onderzoekers meer inzicht geven in de genen die betrokken zijn bij het maken van de aardappelknollen en op langere termijn aardappelveredelaars helpen bij het maken van nieuwe aardappelrassen.

De genetische informatie van andere leden van het geslacht Solanum kan wellicht ook nieuw licht laten schijnen op de manier waarop de planten gifstoffen maken. Moderne consumptieaardappelen bevatten nog kleine hoeveelheden giftige glycoalkaloïden. Die stoffen zitten met name in groene delen van de aardappelknollen. Andere leden van het geslacht Solanum maken de stoffen in grote hoeveelheden. Om meer inzicht te krijgen in de genen die betrokken zijn bij de vorming van de gifstoffen gaan onderzoekers ook de DNA-volgorde van een andere verwant bepalen: Solanum cardiophyllum, een soort die geen gifstoffen maakt, en waarvan de kleine knolletjes in Mexico worden gegeten.

Onderzoekster Lidija Berke presenteert de DNA-informatie van Solanum etuberosum deze week tijdens het internationale Plant & Animal Genome congres in San Diego (USA). Ze verwacht dat haar collega’s vooral geïnteresseerd zullen zijn in de familieverhouding tussen Solanum etuberosum, tomaat en aardappel. ‘Die was lang niet helder. Er waren mensen die dachten dat etuberosum een wilde aardappel was die toevallig geen knolletjes maakt, maar wij hebben laten zien dat de plant genetisch verder van de aardappel af staat. De soort is ongeveer net zo verwant met aardappel als met tomaat en is voor veredelaars van beide gewassen interessant.’