Bosbescherming essentieel voor betrouwbare regenval

Veel delen van de wereld zijn voor hun regenval afhankelijk van wat er met land en water in verre landen gebeurt. Een vochtmolecuul dat bijvoorbeeld Europa binnenkomt vanuit de Atlantische Oceaan, kan als sneeuw of regen vallen en meerdere keren opnieuw in de atmosfeer verdampen, voordat het een veld in Centraal-Azië of China bereikt dat van regen afhankelijk is. Er is nieuw onderzoek verricht, onlangs gepubliceerd in Heliyon, naar de kwetsbaarheid van de atmosferische circulatieprocessen: de zogenaamde 'aanjagers van winden' die de regenval boven land in stand houden. Temperatuur en vochtigheid zijn essentieel en worden beide sterk beïnvloed door de bodembedekking van een regio.

Bestendige regenval door geschikte vegetatie

De belangrijkste bevinding is dat hoge temperaturen en een tekort aan geschikte vegetatie (en dus een tekort aan atmosferisch vocht) een belemmering kunnen vormen voor de processen die regen boven land in stand houden. Deze processen worden daarentegen bevorderd, en worden veerkrachtiger, als er voldoende vocht naar de atmosfeer wordt teruggevoerd.

Het onderzoeksteam vergeleek theoretische voorspellingen met de situatie in verschillende gebieden op het noordelijk halfrond, waaronder West-Europa, Noord-Amerika en China. Het bleek dat de huidige omstandigheden al de drempel naderen waar regenval onstabiel wordt. Dit onderzoek biedt een verklaring voor de schijnbare instabiliteit van de systemen, die resulteert in droogtes en overstromingen.

Grootschalige dreigingen vereisen grootschalige oplossingen

Het onderzoek toont aan dat bosverlies, drainage van wetlands en andere veranderingen in landgebruik deze bedreigingen verergeren, terwijl deze juist minder worden door het behoud en herstel van bossen en wetlands. Uit de resultaten van het onderzoek blijkt verder dat deze grootschalige dreigingen moeten worden aangepakt met grootschalige oplossingen, die uitgaan van onderlinge verbanden tussen continenten die verder reiken dan nationale grenzen.

Het team onder leiding van Dr. Anastassia Makarieva aan de Technische Universiteit van München (Duitsland) ontwikkelde de fundamentele ideeën voor dit internationale onderzoek Het team stelde vast dat er een drempelwaarde is voor temperaturen en luchtvochtigheid. Overschrijding van die drempel leidt tot een definitieve verstoring van de processen die de dominante windpatronen in stand houden. Dit effect is volgens de auteurs al zichtbaar in enkele recente Europese zomers.

Het behoud van bossen en wetlands

Dr. Anastassia Makarieva benadrukt dat de bossen in Rusland een zeer belangrijke rol spelen voor het Euraziatische continent: "De regio wordt steeds droger en heeft te lijden onder steeds grilligere wind- en regenpatronen. Een belangrijke oplossing is het beschermen en herstellen van de uitgestrekte noordelijke bossen in de regio."

Hoogleraar Douglas Sheil van Wageningen University & Research, en coauteur van deze studie, zegt gealarmeerd te zijn door de bevindingen: "Uit ons onderzoek blijkt dat we dicht bij een grote verstoring zijn van de processen die een belangrijk deel van de wereld groen, aangenaam en bewoonbaar houden." Volgens Douglas is dit een technisch onderzoek, maar de resultaten en implicaties zijn desalniettemin verreikend. "Als natuurbeschermer verbaast het me niet dat er nu nog meer bewijs is dat we het werk van de natuur verstoren en onszelf daarbij in gevaar brengen", zegt hij. "Maar er is ook een positieve boodschap: We hebben de natuur nodig, en als we die verdedigen, kan dat tegelijkertijd veel andere voordelen geven. Dit is een onderzoek naar de betrouwbare regen waarvan we allemaal afhankelijk zijn. En de oplossing is dat we bossen en wetlands moeten behouden en terugwinnen. Tegelijkertijd beschermen we daarmee de biodiversiteit, kunnen we koolstof opslaan, en kan het veel andere essentiële goederen en diensten opleveren."