Wageningse wetenschappers over het COP28 resultaat: ‘Een belangrijke stap’

‘Ik heb in Dubai veel mensen ontmoet die graag aan de slag willen’, zegt Green Climate Solutions programmaleider Tim van Hattum. ‘De 198 landen hebben een belangrijke stap gezet in de richting van het uitfaseren van fossiele energie. De slotverklaring bevat de afspraak dat ’s werelds hernieuwbare energie verdrievoudigd wordt, en fossiele subsidies teruggedrongen. Dat laatste is echter niet aan een specifiek target gebonden.’

Voedselsystemen en nature-based solutions

Van Hattum zag een belangrijke ontwikkeling in Dubai: typische WUR themas zoals nature-based solutions en een weerbaarder voedselsysteem krijgen steeds meer aandacht. ‘Bij een van de evenementen was het citaat van de dag “zonder aanpassing van het voedselsysteem zou zelfs volledig op duurzame energie draaien onvoldoende zijn om de opwarming van de aarde onder de 1,5 graden te houden.” Er is dus een toegenomen besef dat het voedselsysteem een sleutelrol speelt.’ Deze rol werd zelfs meegenomen in de slotverklaring, zij het zonder concrete doelen of afspraken.

‘De relatie tussen klimaatverandering en biodiversiteit werd ook uitgebreid besproken’, voegt Van Hattum toe. Er werd veel aandacht besteed aan nature-based oplossingen, die een belangrijk aandeel hebben in klimaatmitigatie (zoals koolstofopslag) en klimaat adaptatie. ‘Samen met verschillende organisaties waaronder het WNF heeft WUR landen aangespoord om snelheid te maken met het toepassen van nature-based oplossingen en publieke en private financiering beschikbaar te maken.’

Een mijlpaal

Politicoloog Sylvia Karlsson-Vinkhuyzen was ook bij de top aanwezig om de politieke dynamiek van de onderhandelingen tussen landen te bestuderen. ‘Aangezien ieder land moet instemmen met deze tekst, waaronder de olie-exporterende landen, is met deze tekst wel een mijlpaal bereikt’, zegt Karlsson-Vinkhuyzen. Ook zij vindt net als Van Hattum dat met de focus op de natuur de COP28 een positief resultaat heeft bereikt. ‘De tekst benadrukt dat het beschermen en revitaliseren van de natuur bijdraagt aan de aanpak van klimaatverandering.’

Bovendien beschouwt Karlsson-Vinkhuyzen het aannemen van de uitkomst van de Global Stocktake als een belangrijke stap in het behalen van de doelen die in Parijs zijn vastgesteld. Met de Global Stocktake hebben landen geïnventariseerd hoe ze ervoor staan in hun inspanningen voor het klimaat. ‘Hiermee krijgen landen essentiële richtlijnen die ze de komende tijd nodig hebben om hun broeikasgassen terug te dringen.’

Wachten op Brazilië

Promovendus Max van Deursen liet vanuit Dubai weten dat de top belangrijke resultaten heeft opgeleverd. ‘Een van de successen is dat landen de oprichting van een klimaatschadefonds hebben afgesproken. Hierover werd al op de eerste dag van de top overeenstemming bereikt. Dat is ongekend.’ Het klimaatschadefonds moet ervoor zorgen dat ontwikkelingslanden geholpen worden met de effecten van klimaatverandering. Van Deursen betwijfelt echter of de resultaten van de klimaattop in de praktijk zullen worden gebracht.

De belangrijkste vraag is nu of de overeenstemming op papier ook zal leiden tot resultaten in de praktijk. ‘Tegen het begin van 2025, en bij de COP30 die later dat jaar in Brazilië gehouden wordt, moeten we al enig idee hebben of landen serieuze acties hebben genomen naar aanleiding van de vandaag behaalde uitkomst’, zegt Karlsson-Vinkhuyzen.