TO2-instellingen lanceren impactrapportage 2022

Een belangrijk deel van de onderzoeken wordt gefinancierd door de overheid en vaak medegefinancierd door de eindgebruikers. De betrokken TO2-instellingen etaleren in dit toegankelijke magazine graag welke resultaten hiermee zijn behaald.

Bijdrage aan maatschappelijke thema’s

De artikelen volgen de vier maatschappelijke thema’s uit het missie gedreven Topsectoren- en Innovatiebeleid: 1. Energietransitie en duurzaamheid, 2. Landbouw, water en voedsel, 3. Gezondheid en zorg en 4. Veiligheid.

Minister Micky Adriaansens van Economische Zaken en klimaat in het voorwoord van het Magazine: “We leven in een tijd vol ingewikkelde maatschappelijke vraagstukken. Van economische onzekerheid, historische ontwikkelingen op de energiemarkt tot opwarming van de aarde, van gezondheidscrisis tot verduurzaming. Deze impactrapportage laat concrete oplossingen zien die TO2-instellingen met hun toegepast onderzoek hebben gevonden. De uitkomsten zijn van onschatbare waarde voor onze samenleving en zijn het waard om breed gedeeld te worden.”

In de rapportage worden voorbeelden gegeven van impact rond een klimaat adaptief landbouwsysteem, betere beheersing van watersystemen, maatregelen en innovaties voor minder negatieve impact op dieren in en boven zee als gevolg van windmolenparken.

Hieronder een korte samenvatting van de toegepaste onderzoeken binnen de TO2 samenwerking waarbij Wageningen University & Research een belangrijk rol heeft gespeeld.

Schermen van luchtbubbels beschermen zeehonden tegen herrie

Windenergie is schoon en draagt bij aan de klimaatdoelstellingen, maar voor vogels, vleermuizen en zeezoogdieren hebben windmolens nadelen. WUR stelt het effect van windmolenparken in de Noordzee op verschillende diersoorten vast. WUR en anderen onderzoeken welke maatregelen en innovaties mogelijk zijn om de negatieve gevolgen te beperken.Dit leidt tot effectieve maatregelen, zoals de schermen van luchtbellen om zeehonden te beschermen tegen de herrie van heien.

Hoe kunnen boeren zich aanpassen aan klimaatverandering?

Door klimaatverandering stijgt de temperatuur, valt er vaker veel neerslag in korte tijd en zijn er langere perioden van droogte in Nederland. Tegelijkertijd neemt de bodemkwaliteit af. Dit alles is erg nadelig voor de landbouw. WUR ontwikkelt kennis, modellen en scenario’s ontwikkelen voor boeren, verzekeraars en andere bedrijven, zoals de Klimaatstresstest, onderdeel van het project Klimaatadaptatie Open Teelten. Aan de hand van de Klimaatstresstest voeren boeren en verzekeraars het gesprek en ontstaat er meer bewustwording. En dat maakt dat boerenbedrijven zich kunnen aanpassen aan klimaatverandering.

Minder broeikasgassen door duurzame landbouw en bosbouw

Niet-duurzame vormen van landbouw en ontbossing zorgen voor broeikasgassen zoals CO2 en methaan, waardoor de klimaatverandering versnelt. Het IPCC-rapport, waar WUR aan bijdraagt, zet de wereldwijde bewustwording en acties in gang en benadrukt het belangvan duurzamere vormen van landbouw, bosbouw en bouwen met hout om zo het klimaatprobleem te helpen oplossen. Daarmee draagt de WUR-kennis bij aan het ondersteunen van de wereldonderhandelingen over klimaatdoelen met hopelijk als gevolg minder klimaatverandering en daardoor minder extreem weer en minder sterke zeespiegelstijging.

Kunnen voedselbossen helpen de landbouw te verduurzamen?

Hoe wordt landbouw beter bestand tegen de grotere weerextremen door klimaatverandering met meer diversiteit en minder monocultuur? Voedselbossen zijn een deel van het antwoord. Het onderzoeksproject Wetenschappelijke Bodemvorming onder de Voedselbosbouw onderzoekt in welke mate voedselbossen kunnen bijdragen aan de verduurzaming van de landbouw. en daarmee aan een duurzamer, milieuvriendelijk en klimaat adaptief landbouwsysteem.

Samen slimmer met waardevol water

Watertekort en wateroverlast komen steeds vaker voor als gevolg van klimaatverandering. Dat vraagt om efficiënt waterbeheer door waterschappen en watergebruik door boeren, ook met het oog op het veiligstellen van onze voedselvoorziening op de lange termijn. Deltares en WUR ontwikkelden samen met waterschappen en private partijen Grow with the Flow, een digitaal platform dat gegevens over waterbeschikbaarheid op perceelniveau monitort en voorspelt. Met de gegevens en voorspellingen van Grow with the Flow kunnen boeren hun bedrijfsvoering optimaliseren. Tegelijkertijd geeft het platform waterschappen meer inzicht in de waterbehoefte in hun gebied en kunnen onderzoekers aan de hand van de verkregen data hun modellen aanscherpen.

Het landschap van de toekomst is groenblauw

De gevolgen van een steeds snellere klimaatverandering maken Nederland als rivierdelta kwetsbaar. WUR en Deltares ontwikkelen in samenwerking met drie pilotgebieden toekomstscenario’s voor duurzame, waardenrijke, waterrijke en waterveilige landschappen. Voor nu (2030), straks (2050) en in de verre toekomst (2120). Zo creëren we een andere manier van systeemdenken; een integrale denkwijze over water keren en water beheren en voor de inrichting van waardenrijke landschappen zijn grote systeemsprongen nodig.

Digital Twin voor waterbeheer

Een digital twin is de combinatie en interactie van een fysiek systeem (zoals een fabriek) en een virtuele representatie van dit systeem, vaak een computermodel. Een digital twin voor waterbeheer zorgt voor een verdere integratie en gebruik van data, modellen, workflows en de implementatie daarvan in de complexe operationele structuren van de waterschappen. Een digital twin kan bijdragen aan moderne waterbeheeroplossingen voor drie verschillende onderwerpen: waterzuiveringsinstallaties, waterkwaliteit en droogte. De digital twin levert voor een breed consortium van partners, betere beheersing van de watersystemen en makkelijker scenario’s toetsen bij een toenemende variëteit aan klimatologische uitdagingen.

Groen = goed voor de gezondheid

Onderzoekers van Wageningen University & Research werken aan verschillende ‘groenprojecten’ voor de gezondheid. Denk aan een buurtmoestuin, opgezet door inwoners zelf, waar ze samen de handen uit de mouwen steken en WUR wil weten wat het effect op de gezondheid en het welzijn van de bewoners is.