Duurzame bodems

Bodems brengen niet alleen voedsel voort, maar zijn ook belangrijk voor natuur, milieu, klimaat, waterhuishouding, consumenten en burgers. Wageningen University & Research is een expertisecentrum voor alle aspecten van bodemonderzoek: van plantengroei tot stikstofbeleid en van koolstofvastlegging tot het belang van bodembiodiversiteit. Duurzaam, integraal bodembeheer staat hierbij centraal. Onze kennis en data over bodems maken wij relevant en beschikbaar voor toepassing in de praktijk.

Meten en monitoren

Onze kennis over de bodem is gestoeld op metingen en langdurige monitoring. Waar voorheen bodemmetingen vooral bestonden uit het nemen van monsters op incidentele basis, werken we nu aan monitoring op reguliere basis met nieuwe technieken en meetsystemen, zodat voortgang van langetermijndoelen kan worden getoetst. Zo hebben we bijgedragen aan de Bodemkwaliteitsbeoordeling van Landbouwgronden in Nederland (BLN): een set van 17 indicatoren die helpen bij het scoren van bodemkwaliteit van een perceel. Via het landelijk steekproefnet in Nederland monitoren we de status van de bodem op basis van zo’n 40 indicatoren, daarmee bijdragend aan Nederlandse en Europese kennis voor duurzaam beheer. Verder zien we potentieel voor proeven met nieuwe toepassingen van drones en satellieten.

Beschikking over bodemdatareeksen van Nederlandse bodems
Testen kwaliteit en betrouwbaarheid van metingen en meetsystemen
Metingen koolstofvastlegging in het kader van het Klimaatakkoord van Parijs

Wat is de betekenis van gezonde en diverse bodems voor een bredere wereld?

Functionele biodiversiteit

“Wie geen geld heeft voor een wereldreis, kan op ontdekkingstocht in onze bodem,” is een bekend citaat. Miljoenen bacteriën, kilometers aan schimmeldraden en duizenden fauna spelen een rol in primaire (voedsel)productie, de nutriëntenkringloop, waterregulering, koolstofvastlegging en ziektewering. Hoewel we al veel van deze organismen in kaart hebben gebracht, weten we soms nog te weinig over welke functies ze vervullen en hoe die functies van waarde zijn voor landbouw en maatschappij. Wat is de betekenis van gezonde en diverse bodems voor een bredere wereld? Hoe worden biologische metingen beïnvloed door fysische en chemische factoren en hoe vertalen we deze resultaten naar de praktijk van de boer? Ons onderzoek richt zich op links maken tussen data en praktijk en tools te ontwikkelen die bodemfuncties en biodiversiteit op een makkelijke manier inzichtelijk én bruikbaar maken.

Biological Soil Information System (BIOSIS)-platform: Meten en in kaart brengen van bodembiodiversiteit en bodemfuncties
Soil Navigator: tool om boeren te helpen de bodemfuncties van hun land te meten en te beheren
Bodembiologisch Laboratorium, Bodemchemisch Laboratorium en Bodem-Hydrofysisch Laboratorium voor geavanceerd wetenschappelijk onderzoek.
Cursussen in laboratoriumvaardigheden voor professionals
NINJA-tool voor nematoden

Integraal bodembeheer

In verschillende programma’s werken onderzoekers en hun samenwerkingspartners aan verschillende aspecten van bodembeheer, zoals koolstofvastlegging, bodemkwaliteit, (bodem)biodiversiteit, stikstof, lachgasemissies en meer. Hieruit komen verschillende maatregelen voort om het bodembeheer te verbeteren. Een individuele boer moet wel in staat zijn om combinaties van deze maatregelen toe te passen op het bedrijf. Daarom is het belangrijk dat diverse maatregelen en hun effecten op elkaar worden afgestemd. Wij streven ernaar de verschillende visies en maatregelen samen te brengen en na te gaan waar ze conflicteren, en waar nieuwe oplossingen te bedenken zijn voor een duurzame verandering op systeemniveau.