Nieuws

Preventieve gezondheid: hét domein waar verschillende disciplines samen komen

article_published_on_label
7 april 2023

Ziekten voorkomen en kwaliteit van leven behouden, het is één van de speerpunten van de alliantie tussen TU/e, WUR, UU en UMC Utrecht (EWUU). Als lid van de preventive health stuurgroep in de alliantie roept Ellen Kampman, leerstoelhouder Voeding en Ziekten (WUR), wetenschappers op dit veelomvattende domein te verkennen. “We hebben verschillende expertises nodig voor preventie-oplossingen, van sociale tot technische wetenschappen. Bovendien staan overheden en bedrijven te springen om bewijslast voor interventies en is de maatschappelijke impact van het onderzoek groot.” Op het jaarcongres van EWUU op 19 april deelt de alliantie haar aanpak. Kampman geeft een voorproefje.

Wat zijn de grootste uitdagingen op het vlak van preventieve gezondheid?

De grote vraag is: hoe behouden we kwalitatief goede en betaalbare zorg voor iedereen in de toekomst? Dat betekent: mensen zo lang mogelijk uit de zorg houden door aandoeningen en/of chronische ziekten te voorkomen, en zorgen voor optimale kwaliteit van leven - inclusief zelfstandigheid - als ze wél iets hebben. Gezondheid is immers meer dan niet ziek zijn.

Die uitdaging is zo groot, omdat 57% van de bevolking een chronische aandoening heeft. Dat zijn 9,9 miljoen Nederlanders. Meer dan de helft hiervan heeft meerdere aandoeningen tegelijkertijd, zoals astma en een hoge bloeddruk. Ze bezoeken hiervoor verschillende artsen, maar wie bewaakt dan het totaalbeeld en de optimale gezondheid?

Ook zien we grote gezondheidsverschillen tussen mensen met een hogere en lagere sociaaleconomische status. In Nederland leven mensen met basisonderwijs of vmbo gemiddeld 4 jaar korter dan mensen met een hbo of universitaire opleiding, en zelfs 15 jaar in minder goed ervaren gezondheid. Hoe hoger het inkomen, hoe hoger de gezonde levensverwachting. Ook het hebben van bijvoorbeeld een bijstandsuitkering of schulden hangt samen met slechtere gezondheid.

Eén van de belangrijkste verbeterpunten is een gezondere leefomgeving zodat iedereen gezonde keuzes kan maken. Denk bijvoorbeeld aan een gezond, betaalbaar en smakelijk voedselaanbod in supermarkten, in de catering van ziekenhuizen en op stations, of aan voldoende mogelijkheden om te bewegen in je wijk. Veel aandoeningen en chronische ziekten zijn een gevolg van overgewicht, dus we moeten de ons omringende obesogene omgeving beperken. Ondanks het preventiebeleid kampen meer mensen met overgewicht dan 10 jaar geleden.

Hoe draagt de EWUU-alliantie hier aan bij?

Door binnen het Institute 4 Preventive Health (i4PH), onderdeel van de alliantie, multidisciplinair onderzoek te doen naar oplossingen. Zo nemen we alle factoren mee die gezondheid beïnvloeden. Bovendien komen we samen verder dan alleen. Denk bijvoorbeeld aan projecten waarbij TU/e kennis inbrengt over AI-technologieën, WUR over voeding, leefstijl en leefomgeving, UU over gedrag en UMC Utrecht over de gezondheidszorg of andere interdisciplinaire samenwerkingen. Samen ontwikkelen we innovaties en bewijslast voor succesvolle interventies waar politici, overheden en zorgverzekeraars hun beleid op kunnen baseren.

- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan

Daarnaast proberen we onderzoekers te ondersteunen. We organiseren bijvoorbeeld ‘pressure cookers’ voor nieuwe ideeën voor gezamenlijk onderzoek en om samenwerkingen te stimuleren. Ook verstrekken we ‘seed money’ om hen op weg te helpen naar grotere financieringsaanvragen en ondersteunen we hen bij het vinden van co-financiers. Een mooi voorbeeld van waar dat toe kan leiden is het project LIFTS dat net 1,4 miljoen euro ontving van NWO-KCI. Subsidievertrekkers zijn ook blij met deze coördinatie op de aanvragen, want het scheelt hen tijd en ze kunnen gerichter inzetten op grote problemen. En we zorgen natuurlijk voor exposure voor de onderzoeksprojecten, onder andere via social media en tijdens de jaarlijkse congressen van de EWUU alliantie en i4PH waar wetenschappers, overheden, bedrijven en burgers kennis en ervaring uitwisselen.

Wat maakt het i4PH interessant voor jouw collega’s?

Wie over de grenzen van zijn vakgebied heen kijkt, ziet vaak nieuwe kansen. Juist omdat preventieve gezondheid een veelomvattend domein is, heeft het raakvlakken met verschillende onderzoeksgebieden. Een epidemioloog van WUR en een AI-expert van TU/e onderzoeken bijvoorbeeld een andere manier van data analyseren in bestaande datasets van WUR en UMC Utrecht. Dat geeft interessante nieuwe invalshoeken en maakt het mogelijk om meer (klinische) informatie over patiënten te vergaren. Of denk aan hoe de kennis van WUR over gezonde voeding, de voedsel- en groene omgeving kan worden gebruikt in onderzoek naar gezonde steden.

Ellen Kampman,  professor in Nutrition and Disease
Ellen Kampman, professor in Nutrition and Disease

Kortom, we kunnen vaak meer waarde toevoegen aan elkaars onderzoek dan we denken. Daarom is het belangrijk om met elkaar in gesprek te gaan. Ik hoop dan ook dat er veel (nieuwe) onderzoekers komen kijken op het congres van 19 april. Voor een update over preventieve gezondheid en wellicht om nieuwe samenwerkingen aan te gaan.

Jaarcongres EWUU alliantie (19 april 2023)

CROSSING BOUNDARIES FOR A HEALTHY AND SUSTAINABLE FUTURE

Hoe kan wetenschap bijdragen aan een gezonde planeet? Tijdens dit congres brengt de strategische alliance tussen Eindhoven University of Technology (TU/e), Wageningen University & Research (WUR), Universiteit Utrecht (UU) en Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMC Utrecht) haar expertise over preventieve gezondheid en een circulaire samenleving samen, en daagt zij jongere generaties uit een leidende rol te spelen bij het vinden van oplossingen voor de toekomst.