Digital Innovation Ecosystems in agri-food

Digitale technologieën spelen vandaag de dag een belangrijke rol in innovatie binnen de agrifoodsector. De evolutie van IT-systemen is inmiddels op een punt beland dat er complexe systeemintegraties plaatsvinden, waarbij rekening moet worden gehouden met bedrijfs-ecosystemen waarin tal van stakeholders met allerlei verschillende rollen betrokken zijn. Om deze toegenomen complexiteit het hoofd te bieden, is een nieuw model voor digitale innovatie nodig.

Vanwege ontwikkelingen die hebben geleid tot een systeem van systemen voor zowel de technische als organisatorische dimensies, is digitale innovatie in agrifoodsystemen steeds complexer geworden. Om dit probleem op te lossen, is een integrale benadering van ecosystemen nodig. Tot op heden is de meeste literatuur op het gebied van digitale innovatie-ecosystemen vrij conceptueel van aard en gefocust op andere sectoren dan agrifood. Toch is er veel praktische ervaring opgedaan met Europese innovatieprojecten op het gebied van agrifood.

Enkele highlights uit het artikel

In het kader van het IoF2020-project is in de afgelopen tien jaar een zestal grootschalige EU-projecten voltooid, met in totaal 73 miljoen euro aan subsidies. In die tien jaar is een aanzienlijk ecosysteem van verschillende organisaties opgebouwd, bestaande uit zowel kleine als grote spelers. Deze publieke en private organisaties werden aan elkaar verbonden via digitale innovaties. Wageningen University & Research, en in het bijzonder Economic Research, speelde hierin een belangrijke coördinerende rol. Dit artikel analyseert zes grootschalige projecten volgens een conceptueel raamwerk (Fig. 1). Dit raamwerk is opgezet om de belangrijkste factoren te bepalen voor het opstellen van het digitale innovatie-ecosysteem.

Een geïntegreerde technische en sociaal-economische benadering

Met behulp van dit raamwerk zijn ontwerpprincipes vastgesteld die de basis vormen voor een benadering voor het opzetten en organiseren van digitale innovatie-ecosystemen, zoals hieronder weergegeven in figuur 2.

Deze benadering omvat het doelgericht integraal aanpakken van technische en sociaal-economische aspecten in use-caseprojecten. Use-caseprojecten worden opgezet op basis van een lean multi-actorbenadering, waarin alle relevante actoren samen een serie Minimum Viable Products (MVP's) creëren en zo stap voor stap toewerken naar een grootschalige toepassing. Om toepassingen schaalbaar te maken, moeten de verschillende use-caseprojecten een gezamenlijke technische infrastructuur voor samenwerking gebruiken, in de vorm van software en dataplatforms, standaarden enz.

Businessmodelling, governance en ethische kwesties

Tijdens het innovatieproces worden potentiële business- en governancemodellen ontwikkeld om oplossingen te verrijken en klaar te maken voor de markt. Ook moeten ethische kwesties zoals informatie-asymmetrie of verschuivende machtsrelaties worden aangepakt. Tegelijkertijd moeten de juiste, relevante deelnemers worden betrokken, en deze samenwerking moet plaatsvinden op basis van vertrouwen. Naarmate het werk vordert, kunnen meer partijen bij het proces worden betrokken en kan worden gezocht naar extra financiële middelen. Om deze benadering te doen slagen, wordt er gebruikgemaakt van strategische projectplanning en dynamisch projectmanagement, zodat kan worden ingespeeld op snelle veranderingen in de markt.

60 use-caseprojecten

Op deze manier is een levendig, digitaal innovatie-ecosysteem tot stand gebracht met meer dan zestig use-caseprojecten in heel Europa, honderden verschillende spelers en ondersteund door organisaties uit de onderzoeks-, consultancy- en technologiesector. In het follow-upproject SmartAgriHubs wordt dit ecosysteem verder versterkt met de toevoeging van Digital Innovation Hubs die het innovatieproces bevorderen vanaf een lokaal niveau, in de omgeving van boeren. Deze vormen tevens een netwerk dat synergieën tussen de verschillende use-caseprojecten stimuleert om het leerproces te verbeteren en te voorkomen dat mensen telkens opnieuw het wiel gaan uitvinden.

We nodigen andere digitale innovatieprojecten uit om op basis van dit analytisch raamwerk aanvullende leerpunten en ontwerpprincipes te ontwikkelen. Zowel publieke als private investeerders kunnen deze gebruiken om nieuwe innovatieprojecten op te zetten om hun impact en succes te vergroten.