Wageningen loopt voorop

De Nederlander Michiel Scheffer is sinds de zomer van 2023 bestuursvoorzitter van de European Innovation Council (EIC). Hij werd benoemd door de Europese Commissie. Scheffer focust zich op technologische vooruitgang in Europa om zo toekomstige generaties veerkrachtiger te maken. Daarbij probeert hij de uitdagingen en drempels die startups ervaren bij hun sprong naar de markt, weg te nemen. In een recent verleden werkte Scheffer een aantal jaar als Project Manager Sustainable Textiles bij Wageningen University & Research (WUR).

In Wageningen wordt maatschappelijke en economische impact gemaakt door kennis en technologie naar de samenleving te brengen. Het is precies wat Scheffer ook wil bereiken, maar dan op Europese schaal. ‘We moeten onze investeringen ook inzetten in gebieden die voor Europa van strategisch belang zijn’, vindt hij. ‘Eén van Europa’s sterkste punten is bijvoorbeeld de landbouw. We moeten mogelijkheden onderzoeken waarmee de landbouw ons bepaalde materialen of hulpbronnen kan opleveren, die bijvoorbeeld in chemicaliën en farmaceutica gebruikt kunnen worden. Zo kunnen boeren melkzuur uit suiker afleveren, wat weer gebruikt kan worden om kunststoffen te vervaardigen. Industrieën zoals de landbouw kunnen op deze manier bijdragen aan onze zoektocht naar meer autonomie in strategische economische zones.’

De EIC-financiering is volgens Scheffer in een aantal opzichten uniek. ‘Zie het als een combinatie tussen een gift en aandelenparticipatie. Er is geen andere geldverstrekker in Europa die rechtstreeks subsidies geeft om marktrijpheid van technologie verder te brengen en vervolgens een commerciële organisatie op te zetten. Verder gaat het om relatief forse bedragen, die bijvoorbeeld hoger zijn dan onderzoek subsidies in een land als Duitsland. Een ander uniek aspect is dat één bedrijf de aanvraag kan doen, normaliter gaan dit soort regelingen altijd over consortia. Je moet als startup verder natuurlijk wel kunnen aantonen dat je technologie van grote waarde kan zijn voor Europa.’

EIC heeft verschillende toekenningen. Op hun website leer je meer overpathfinder, transition and accelerator grants.

Ondanks de grote Europese concurrentie doet Nederland het erg goed bij de EIC Grants. Er werden er tot nu toe 563 uitgereikt, waarvan 42 in de laatste ronde. Nederland staat daarmee op plek drie en haalde 400 miljoen binnen, ‘slechts’ 40 miljoen minder dan nummer twee Duitsland. Binnen Nederland zelf valt een sterke positie van Wageningen op. Voor Scheffer is dit geen verrassing. Hij noemt een aantal redenen. ‘Als oud-gedeputeerde van de provincie Gelderland weet ik dat de connectie met ontwikkelingsmaatschappij Oost NL heel sterk is. Startups en spin-offs kunnen van Oost NL al impulsen tot een half miljoen euro krijgen en al veel opbouwen op weg naar een EIC Grant van 2,5 miljoen. Oost NL stuurt ook echt op Europa.’ Een andere reden die Scheffer noemt, is de niche rond Agrifood waarin Wageningen zich bevindt. Grofweg de helft van alle EIC-toekenningen heeft een medisch aspect, in dat werkveld is de concurrentie gigantisch.’

De belangrijkste reden is volgens Scheffer echter de wijze waarop het ecosysteem van WUR functioneert. ‘En dat is meer dan alleen de bedrijvigheid in Wageningen zelf. Het WUR-systeem doorkruist heel Nederland. Van Friesland tot Zeeland. Van mijn eigen tijd bij WUR weet ik dat allerlei processen rondom ondernemerschap tegenwoordig strak geregeld zijn. WUR doet honderden aanvragen per jaar. Ik spreek ook universiteiten die er in 20 jaar maar 20 kunnen doen. Het netwerk en de naam van WUR in Europa zijn bovendien heel krachtig. Wageningen heeft veel potentie om ook de komende jaren goed te blijven scoren met de EIC Grants.’

Tot slot valt ook de positieve rol van StartLife op. Deze Wageningse accelerator stelt startups en spin-offs in staat hun Food & Agritech bedrijf uit te bouwen en te laten groeien. Ook in de fase daarvoor, dus de stap van een innovatief idee rondom voeding of landbouw naar het maken van maatschappelijke impact, speelt

StartLife sinds 2010 een prominente rol. StartLife heeft inmiddels (direct of indirect) verschillende, aan WUR verbonden ondernemers geholpen met het verkrijgen van een EIC Grant. Een aantal voorbeelden zijn de bedrijvenCarbominer, Toopi Organics, Orbisk, & Plant-e.