Ga naar de inhoud
NieuwsPublicatiedatum: 12 september 2025

Resultaten spermacollectie hanen

In december deed het CGN een oproep aan alle speciaalclubs en haar leden om hanen van de populatie Nederlandse kippenrassen beschikbaar te stellen voor spermawinning. Daar werd gehoor aan gegeven, en inmiddels is de eerste inzamelingsactie afgerond.

Hulp uit onverwachte hoek

“De oproep werd enthousiast ontvangen,” aldus Chantal van Gemert, onderzoeker bij het CGN. “Via de speciaalclubs kregen we veel aanmeldingen, maar uiteindelijk hebben we ervoor gekozen om samen we werken met het Pluimveemuseum in Barneveld omdat ze daar alle rassen hadden die we graag aan de collectie wilden toevoegen.”

In de binnen- en buitenhokken van het Pluimveemuseum zijn de officieel erkende Nederlandse pluimveerassen tentoongesteld, inclusief krielvormen en diverse kleurslagen. Chantal en haar collega's zijn in het afgelopen voorjaar - de maanden mei, juni en juli - wekelijks langsgegaan om bij de hanen sperma te verzamelen.

Hanensperma invriezen

Het hanensperma werd direct na afname naar het laboratorium in Wageningen gebracht en nog dezelfde dag beoordeeld, verwerkt en ingevroren. Daarna ging het ingevroren sperma voor 30 dagen in een quarantaine tank met vloeibare stikstof. Alle gegevens die betrekking hebben op de haan en het sperma werden gedocumenteerd in de database van het CGN.

Nog niet voltooid

De inzamelingsactie was een goede eerste stap om de genenpool in de genenbank weer up-to-date te krijgen. Echter, om voldoende materiaal van alle Nederlandse
rassen en kleurslagen in de genenbank veilig te stellen, zijn er nog meerdere
inzamelingsacties nodig. “Met deze eerste spermacollectie is sperma ingevroren van 19 hanen, behorend tot 13 verschillende rassen,” aldus Chantal. “Om alle rassen en kleurslagen veilig te stellen, moet er dus nog veel werk worden verzet.”

“Parallel aan het verzamelen van sperma op locatie in het Pluimveemuseum, hebben we op de CGN-faciliteit ook een inseminatieproef gedaan met sperma wat gedurende eerdere acties is opgeslagen. Hoewel deze proef toen bevruchte eieren heeft opgeleverd, is dat deze keer helaas niet gelukt. Voor we verder gaan met het verzamelen van sperma van de verschillende rassen zullen we komend jaar eerst verder gaan met inseminatieproeven. We willen uiteraard wél dat het materiaal dat we verzamelen ook zo goed mogelijk ingezet kan worden wanneer dit nodig is.”

Hartelijk dank

Het CGN wil het Pluimveemuseum in Barneveld bedanken voor hun medewerking aan de spermacollectie. Ook alle speciaalclubs en eigenaren die hanen beschikbaar hebben gesteld, hartelijk dank voor jullie enthousiaste reacties op onze oproep en we hopen in de toekomst nog vaker samen te kunnen werken.

Heeft u een vraag?

Heeft u een vraag over dit nieuwsbericht? Vraag onze expert:

dr.ir. AP (Annemieke) Rattink

Programma manager

Lees meer over de genenbank dierlijke bronnen:

twee lammetjes in de wei

Genetische Diversiteit

Wil je meer weten rondom genetische diversiteit van planten, bomen en dieren?

Bekijk de genetische bronnen

Follow Wageningen University & Research on social media

Stay up-to-date and learn more through our social channels.