Open leermaterialen Nederland 2120

Binnen het project ‘Duurzaamheidscompetenties in open leermaterialen over Nederland 2120’ ontwikkelen we lesmateriaal waarmee scholieren toekomstgericht leren denken.

In het kader van dit samenwerkingsproject van Wageningen Pre-University en Pre-University Twente wordt een “Toolkit voor een hoopvolle duurzame toekomst” ontwikkeld, op basis van een modulaire opbouw, die zal bestaan uit:

  • Een introductieles met kennisbronnen
  • Vijf casussen
  • Tien werkvormen

We werken samen met diverse scholen in de ontwikkeling en het testen van de lesmaterialen. Wil je hier ook aan bijdragen? Test hieronder de gedeelde werkvormen. Dit waarborgt de aansluiting bij de wensen en randvoorwaarden die het voortgezet onderwijs stelt aan leermaterialen. Het project bevindt zich in de ontwikkelfase, als je daar zelf aan wilt bijdragen kun je hieronder de concept lesmaterialen vinden en downloaden. We waarderen het als je deze wilt testen en hier feedback op wilt geven. Voor vragen hierover, neem contact met ons op.

Doelstelling

Wereldwijd worden mensen steeds vaker en op heftige wijze geconfronteerd met zeer complexe duurzaamheidsuitdagingen zoals bijvoorbeeld klimaatverandering, de achteruitgang van de biodiversiteit en de bedreiging van onze voedselsystemen. De draagkracht van onze planeet komt alsmaar onder meer druk te staan. Het is van groot belang om onze kinderen voor te bereiden op een onzekere toekomst waarin het vinden van oplossingen ten aanzien van deze grote uitdagingen noodzakelijk zal zijn.

We moeten nu gaan nadenken over de verre toekomst, omdat oplossingen mogelijk de ontwikkeling van nieuwe technologieën, sociale transformatie en tijd voor ecologische processen vereisen. In het onderwijs is daarom in toenemende mate aandacht voor het ontwikkelen van duurzaamheidscompetenties zoals toekomstdenken, systeemdenken, out-of-the-box denken en het leren omgaan met onzekerheid.

Introductieles

Een introductieles komt die de scholieren kennis laat maken met het concept ‘toekomstdenken’ en optionele casussen die de docent kan inzetten om bepaalde competenties (verder) te ontwikkelen.

Aan de slag met echte casussen

De docent kan kiezen of er één of meerdere casussen worden ingezet. Er worden tenminste vijf levensechte casussen ontwikkeld die ieder betrekking hebben op verschillende duurzaamheidsvraagstukken. Het gaat om vraagstukken en mogelijke probleemscenario’s die kunnen ontstaan als we niet nu al gaan nadenken over een wenselijke toekomst. De casussen worden zoveel mogelijk aangeleverd door organisaties uit het veld, zoals bijvoorbeeld de Waterschappen, drinkwaterbedrijven of De Waddenvereniging. Deze organisaties werken veelal met toekomstscenario’s om hun beleid uit te zetten en verzamelen in het kader hiervan ook data. Doordat ze deze data up-to-date moeten houden voor hun eigen organisatie, maakt dit ze tot goede dynamische kennisbronnen. De voorlopige casussen zijn:

  • Waddenzee (Deze casus wordt deze zomer als concept online gezet)
  • Rivierenlandschap
  • Polderlandschap
  • Hoge zandgronden
  • Heuvellandschap

Werkvormen testen

Er wordt een divers aanbod van minimaal tien werkvormen ontwikkeld die verschillende kansen bieden om de leerdoelen te behalen. Sommige werkvormen zijn specifiek voor een bepaalde casus, andere werkvormen kunnen binnen meerdere casussen worden ingezet.

Voorbeelden van deze werkvormen zijn:

  • Parlement der dingen
  • Landschapskwartet
  • Excursie met reflectie
  • Waardenmuurtje en waardenkwadrant