Je moet het ervaren: waarom Managing Public Space zoveel meer is dan een cursus
- Alvin Westmaas
- Practor Stedelijk Ecologisch Gedrag bij Aeres MBO Almere & Bestuurslid van Stichting Managing Public Space
“Alles wat we vandaag besluiten in de openbare ruimte werkt nog generaties door. Dat vraagt om een andere manier van kijken.”
De openbare ruimte voelt vaak vanzelfsprekend. Tot je erover spreekt met iemand die het vakgebied van binnenuit kent. Dan blijkt dat achter elke groenstrook, brug, fietspad of speelplek een netwerk van keuzes, belangen en verantwoordelijkheden schuilgaat.
Volgens Alvin Westmaas, sociaal psycholoog, practor Stedelijk Ecologisch Gedrag bij Aeres MBO Almere en bestuurslid van Stichting Managing Public Space, is dat precies waarom professionele beheerders meer nodig hebben dan technische kennis alleen.
Een bijzondere route naar het vak
Van oorsprong komt zijn expertise uit de sociale psychologie, waarin hij zich richtte op hoe verschillende groepen mensen informatie waarnemen, interpreteren en met elkaar samenwerken. Binnen dat vakgebied is hij zich steeds meer gaan bezighouden met de vraag wat er nodig is om gedrag in en rondom de openbare ruimte te begrijpen en te veranderen.
Juist dát gedrag bepaalt of plannen voor duurzaamheid, klimaatadaptatie of leefbaarheid écht landen. Techniek kan veel, maar zonder menselijk inzicht kom je nooit tot duurzame keuzes.
Wat omvat Managing Public Space?
Het vakgebied kent grofweg twee lagen:
1. De praktijk
Het beheren, onderhouden en ontwikkelen van alles wat we buiten zien: groen, infrastructuur, verlichting, water, speelplekken en meer.
2. De systeemlaag
Besluitvorming, samenwerking tussen partijen, governance, rollen en verantwoordelijkheden.
“In dit werk zit je al snel met vijf of zes partijen om tafel. Dan heb je communicatief vermogen, reflectie en bewustzijn nodig.”
De kracht van ervaren
In plaats van definities gelooft hij in laten zien hoe de openbare ruimte werkt. Bijvoorbeeld door samen door een wijk te lopen en te bespreken wie verantwoordelijk is voor een bepaald onderdeel, welke keuzes eraan voorafgingen en welke belangen daarbij speelden.
“Je kunt het uitleggen, maar pas als je het ziet, begrijp je hoe complex het is.”
Waarom nú zo relevant?
Veel steden staan voor grote strategische keuzes. De levensduur van assets, klimaatverandering, verstedelijking en maatschappelijke verwachtingen vragen om integraal denken. Soms is een wijk nog maar enkele decennia oud, maar al wel toe aan herinrichting. Dat maakt afwegen cruciaal: wat vervang je, wat behoud je en welke keuzes hebben de grootste langetermijnimpact?
Wat deelnemers zo waardevol vinden
Uit verschillende cursussen en modules rond Managing Public Space kwamen volgens hem steeds dezelfde drie punten terug:
1. Je ervaart het vak in de praktijk
Deelnemers zien voorbeelden uit het veld, analyseren realistische casussen en toetsen keuzes direct aan de omgeving.
2. Je leert anders kijken
De grootste winst: een open mindset.
Tijdens de bijeenkomsten wordt de wisselwerking tussen de academische benadering van vraagstukken en de dagelijkse praktijk tastbaar. De verschillende perspectieven laten deelnemers ervaren hoe hun eigen rol onderdeel is van een groter geheel, en dat complexe vraagstukken soms verschillende invalshoeken nodig hebben om dichter bij een oplossing te komen.
“Je hoeft niet direct een oplossing te hebben, als je maar ziet hoe jouw rol in het grotere geheel past.”
3. Je reflecteert op je eigen handelen
Reflectie krijgt in het dagelijks werk weinig ruimte, maar binnen de cursus wel.
Een deelnemer ontdekte bijvoorbeeld dat hij door zijn persoonlijkheid vanuit het drummen (ritme bepalen en overzicht houden) veel meer leiderschapskracht in zich had dan hijzelf dacht. Het veranderde de manier waarop hij zijn professionele rol invulde.
De waarde van gemengde groepen
Professionals werken samen met studenten.
“Studenten stellen vragen die anderen soms al jaren niet meer durven stellen. Dat legt blinde vlekken bloot en brengt nieuwe energie en perspectieven.”
Voor wie?
Voor iedereen die professioneel of beleidsmatig met de openbare ruimte te maken heeft: beheerders, assetmanagers, ontwerpers, beleidsmakers, adviseurs, projectleiders en zelfs mensen die denken dat het ‘misschien niets voor hen is’. Het vakgebied is breed, en juist dat maakt het zo waardevol.
Een vakgebied in beweging
Managing Public Space beweegt voortdurend tussen lokale praktijk en internationale ontwikkelingen. Het vraagt om een balans tussen vooroplopen en aansluiten bij bredere Europese ontwikkelingen.
“We moeten blijven schakelen tussen waar we al sterk in zijn en waar we nog kunnen leren.”
“Ga naar buiten. Kijk om je heen. Benoem wat je ziet.”
Daar begint het bewustzijn. En daarmee ook het besef dat iedereen een rol heeft in het vormgeven van de openbare ruimte, vanuit beleid, uitvoering, ontwerp of beheer.
Meer weten?
De leergang Managing Public Space bestaat uit drie cursussen die los of als serie te volgen zijn. Professionals en studenten werken samen aan echte casussen, verkennen toekomstscenario’s en leren hoe ze vanuit hun eigen rol impact kunnen maken op de leefomgeving.