Voedselveiligheid

In Europa en Nederland zijn veel wetten en regels om ervoor te zorgen dat ons voedsel en diervoeder veilig en betrouwbaar is. De Wettelijke Onderzoekstaken Voedselveiligheid (WOT-VV) is noodzakelijk om deze regels uit te (kunnen) voeren. Ook helpen ze om nieuwe risico’s vroeg op te merken en goed voorbereid te zijn bij voedselcrises. De WOT-VV zorgt ervoor dat de voedselveiligheid gecontroleerd en bewaakt wordt. Ook versterkt het de internationale kennis- en handelspositie van Nederland.

Wat doen wij?

Wageningen Food Safety Research voert de WOT-VV uit, wij ondersteunen de overheid door:

het uitvoeren van duizenden analyses;
nieuwe testmethoden te ontwikkelen;
kennis over nieuwe risico’s te verzamelen;
slimme en nieuwe technieken te gebruiken;
wetenschappelijk onderbouwd advies te geven over voedselveiligheid en voedselfraude.
Dag en nacht klaar te staan bij incidenten die te maken hebben met voedselveiligheid.

Waarom is dit belangrijk?

Mensen moeten hun eten kunnen vertrouwen. De overheid moet daarom snel en goed kunnen reageren bij problemen met voedsel. Toezicht en beleid van de overheid moet betrouwbaar, snel en van hoge kwaliteit zijn. Wij zorgen voor kennis en onderzoek die daarvoor nodig zijn.

Lees meer:

Huidige uitdagingen

De WOT-VV kent momenteel enkele grote uitdagingen:

Er komen steeds meer chemische stoffen en micro-organismen waarvoor regels of adviezen worden gemaakt.
Bekende risico’s voor de voedselveiligheid kunnen meer tot uiting komen ten gevolge van klimaatverandering. Bijvoorbeeld de aanwezigheid van schimmel- en algentoxines.
Duurzaamheidsmaatregelen zoals minder gebruik van bestrijdingsmiddelen, de overstap naar plantaardige eiwitten en hergebruik van restproducten kunnen leiden tot voedselveiligheidsrisico’s.
Voedselketens worden steeds ingewikkelder en veranderen ten gevolge van oorlogen en internationale belastingen op handel.

Wij zoeken slimme manieren om beter en sneller te werken, zoals met nieuwe testen en de ontwikkeling van betere controlestrategieën.

Nieuwe technieken en slimme oplossingen

De wereld verandert snel. Daarom moeten we blijven vernieuwen. We kijken naar ontwikkelingen in technologie, politiek en maatschappij om de overheid te ondersteunen om de voedselveiligheid, vandaag én in de toekomst goed te houden.

We willen voedselveiligheid goed blijven controleren, zonder dat het te duur wordt. We blijven daarom investeren in vernieuwing en blijven kennis ontwikkelen. We moeten nieuwe risico’s vroeg signaleren, zodat de voedselveiligheid gegarandeerd blijft. Hiervoor zetten we slimme technieken in zoals sneltesten en kunstmatige intelligentie.

Voorbeelden van ons onderzoek

Schadelijke stoffen in voedsel

Wij onderzoeken stoffen die moeilijk afbreken en lang in de voedselketen kunnen blijven. Dit zijn stoffen zoals dioxines en PFAS. We zorgen ervoor dat we deze stoffen goed kunnen meten, zelfs in lage hoeveelheden. Zo kunnen we kijken in welk voedsel deze stoffen zitten en of er op bepaalde plekken in Nederland meer kans is dat mensen in aanraking komen met deze stoffen. Omdat we ook veel weten over de voedselketen, onderzoeken we waar deze stoffen vandaan komen en hoe we kunnen voorkomen dat ze in ons voedsel terechtkomen.

Natuurlijke gifstoffen

We onderzoeken of er giftige stoffen in voedsel en diervoeder zitten die van nature worden gemaakt. Deze stoffen kunnen gemaakt worden door bijvoorbeeld schimmels, algen of planten. We willen begrijpen wanneer deze stoffen ontstaan en hoe we kunnen voorkomen dat ze in ons voedsel komen. Klimaatverandering kan invloed hebben op de vorming van deze stoffen. We doen onderzoek om te begrijpen waar de risico’s voor de voedselveiligheid in de toekomst kunnen liggen.

Diergeneesmiddelen en groeibevorderaars

We onderzoeken of er diergeneesmiddelen of groeibevorderende stoffen in ons voedsel zitten. We kijken of mensen per ongeluk medicijnen voor dieren binnenkrijgen via hun eten. Ook onderzoeken we of bacteriën resistent worden tegen antibiotica ten gevolge van het gebruik op de boerderij. In de EU is het verboden om groeibevorderende stoffen, zoals hormonen, te gebruiken in de veehouderij. Wij controleren op deze stoffen en dragen daarmee bij aan de bestrijding van het illegaal gebruik van deze stoffen.

Microbiologie

We doen onderzoek naar ongewenste micro-organismen in voedsel, zoals bacteriën en virussen. We testen voedsel en als we schadelijke micro-organismen vinden, zoeken we de bron. Voorbeelden uit het verleden zijn de listeriabacterie in vleeswaren en het hepatitis-A-virus in blauwe bessen.

Ongewenste stoffen in diervoeder

We onderzoeken of er ongewenste stoffen in diervoeder zitten, zoals zware metalen of plastic. Als dieren via hun voer in contact komen met deze stoffen, kunnen ze ook in vlees of melk terechtkomen. We kijken welke stoffen in voer zitten, hoe ze overgedragen kunnen worden naar bijvoorbeeld vlees, melk en eieren en of ze een risico voor de mens vormen.

Voedselfraude

We doen onderzoek naar voedselfraude. Dit gaat bijvoorbeeld om het toevoegen van teveel water aan kip of vis, zodat de consument te veel betaalt of kleurstoffen om een product aantrekkelijk te maken. Of het toevoegen van goedkopere oliën aan olijfolie, zodat het voor een hogere prijs verkocht kan worden. Fraude kan in sommige gevallen de veiligheid van ons voedsel in gevaar brengen. Denk bijvoorbeeld aan de aanwezigheid van allergenen zonder dat dit op de ingrediëntenlijst staat

Incidenten en crises

Tot slot zijn we goed voorbereid op incidenten en crisis. Als er toch iets misgaat met ons voedsel, staan we 24 uur per dag klaar om de overheid te adviseren. Wanneer nodig zetten we extra laboratoriumcapaciteit in om de overheid te ondersteunen om het incident zo snel mogelijk onder controle te krijgen.