Project

Praktische invulling wetgeving helpt varkenswelzijn vooruit

In de Wet Dieren (2013) staat de intrinsieke waarde van het dier centraal. De wet bevat regelgeving om het welzijn van dieren in Nederland te beschermen. Veel van deze regelgeving bevat zogenaamde ‘open normen’. Zonder concrete uitwerking van deze ‘open normen’ is het echter voor de Nederlandse Voedsel- en Waren Autoriteit (NVWA) moeilijk de wet te handhaven. Varkens in Nood spant zich in om het welzijn van varkens te verbeteren. Zij meent dan ook dat het noodzakelijk is op korte termijn invulling te geven aan deze open normen. Daarom is in het voorjaar van 2018 aan de Wetenschapswinkel van Wageningen Universiteit & Research gevraagd om op wetenschappelijke basis één of enkele van deze open normen in te vullen. Varkens in Nood denkt dat hierdoor ook de handhaving beter mogelijk wordt.

Activiteiten

In juli 2018 heeft een team van 6 enthousiaste master studenten in het kader van hun vak “Academic Consultancy Training” (ACT)  een eerste verkennend onderzoek afgerond. Zij adviseerden de wetenschapswinkel om zich vooral te richten op hokverrijking en zij ontwikkelden een eerste concept handhavingsprotocol. Een tweede ACT-studententeam richtte zich vervolgens in het najaar van 2018 op het design van nieuwe hokverrijking voor varkens. Tenslotte werkte masterstudente Sharita Kanhailal (leerstoelgroep adaptatiefysiologie) aan de ontwikkeling van een verbeterde versie van het handhavingsprotocol voor hokverrijking bij varkens.

Uitkomsten van het onderzoek

  • In dit project hebben Wageningse studenten nieuw hokverrijkingsmateriaal ontworpen (Blaauw et al., 2018);
  • In dit project is een concept-handhavingsprotocol hokverrijking ontwikkeld (Ernst et al., 2018; Kanhailal, 2019). Aan de hand van het conceptprotocol heeft de NVWA een definitief handhavingsprotocol vastgesteld dat sinds juni 2019 bij inspecties wordt toegepast. De eerste inspectieresultaten Hokverrijking 2019 zijn inmiddels door de NVWA gepubliceerd (25-10-2019).

Wat kan de NVWA met dit protocol

Het handhavingsprotocol geeft de NVWA een instrument in handen om de wet ten aanzien van het verstrekken van hokverrijking aan varkens, te handhaven.

Advies

Aan varkenshouders, controleurs van private kwaliteitssystemen en aan de NVWA:

  • Gebruik het Handhavingsprotocol Hokverrijking tevens bij het opstellen van risicobeoordelingen die noodzakelijk zijn om het routinematig couperen van staarten overbodig te maken;
  • Hang camera’s op in stallen om abnormaal gedrag van varkens beter te kunnen monitoren.

Aan de minister van LNV:

  • Geef verdere invulling aan de open normen binnen het Besluit houders van dieren om zowel de noodzaak tot innovatie bij varkenshouders als de mogelijkheden tot handhaven door de NVWA te bevorderen;
  • Betrek de problematiek ten aanzien van het handhaven van “open normen” bij de evaluatie van de Wet Dieren, die door de minister is aangekondigd in haar schrijven aan de voorzitter van de Tweede Kamer van 3 april 2019.

Over Varkens in Nood

Varkens in Nood is een stichting die opkomt voor de belangen van varkens in de intensieve veehouderij. Door middel van campagnes, voorlichting en het voeren van rechtszaken probeert de stichting het welzijn van productievarkens te verbeteren. De Stichting bestaat uit een klein team van campagnevoerders, inhoudelijk medewerkers (waaronder dierenartsen) en juristen.

Projectuitvoering

  • Francien de Jonge (projectleider)
  • Studenten Academic Consultancy Training (ACTgroep 2060): Myra Ekkelboom, Kristi Ernst, Nienke Kerssen, Sharine Smeets, Yan Sun, Xuetong Yin
  • Studenten Academic Consultancy Training (ACTgroep 2166): Xana Blaauw, Zhengxiao He, Mandy de Jong, Charlotte Nauta, Marleen Verdaasdonk, Zhanhua Xing
  • Sharita Kanhailal (masterstudente dierwetenschappen, leerstoelgroep adaptatiefysiologie)