Percepties van rechtvaardigheid in de context van voedselsysteemtransities

Veel initiatieven, ketenpartijen en onderzoekers, proberen bij te dragen aan het duurzamer en rechtvaardiger maken van het voedselsysteem. Het risico bestaat echter dat dergelijke veranderingen bestaande onrechtvaardigheden reproduceren of nieuwe onrechtvaardigheden creëren. Om een rechtvaardige transitie te ondersteunen is er meer inzicht nodig in hoe veranderingen wel, of niet, bijdragen aan een meer rechtvaardig voedselsysteem. Maar hoe rechtvaardigheid ervaren wordt, is niet een universeel gegeven. Wat mensen met rechtvaardigheid bedoelen wordt namelijk beïnvloed door waar zij leven, door hun ervaringen en hun onderliggende waarden en normen. Het doel van dit promotieonderzoek was daarom om inzicht te krijgen in de percepties van rechtvaardigheid in de context van voedselsysteemtransities en specifiek in de context van Noord-Nederland. 
Om percepties van rechtvaardigheid te bespreken en te analyseren hebben we eerst een raamwerk ontwikkeld. Vervolgens onderzochten we hoe de veranderingen van het voedselsysteem in Noord-Nederland worden ervaren. Dit deden we aan de hand van een aantal workshops en interviews met mensen met verschillende rollen in het voedselsysteem en met mensen met (mogelijke) ervaring met marginalisatie.
Volgens deelnemers speelt rechtvaardigheid een rol in verschillende aspecten van het voedselsysteem, bijvoorbeeld in de manier waarop voedsel verbouwd wordt, de capaciteit om mee te kunnen doen met veranderingen in het voedselsysteem, voedselhulp, en de verdeling van macht in de keten. De resultaten laten zien dat de rol van deelnemers in het voedselsysteem en hun ervaringen met onrechtvaardigheden een grote rol spelen in hoe zij over rechtvaardigheid nadenken. We zien ook dat systemische (inkomens-) ongelijkheden een rechtvaardige voedselsysteem transitie in (Noord) Nederland ondermijnen. Een transitie naar een meer rechtvaardig voedselsysteem vraagt daarmee om rechtvaardigheid centraal te stellen in het politieke en maatschappelijke debat over het huidige én toekomstige voedselsysteem.