Haal meer uit bedrijfsdata met het Bedrijveninformatienet

Als Olaf Hietbrink, instituutsmanager Wageningen Social & Economic Research en Joost de Laat, algemeen directeur Social Sciences Group, het terrein oprijden van een geitenboerderij in Brabant, staat eigenaar Gijs van Rooij hen al op te wachten. “Sinds ik me heb aangesloten bij het Bedrijveninformatienet krijg ik een uitgebreid bedrijfseconomisch verslag. Dat betekent dat ik beter kan zien hoe mijn bedrijf ervoor staat”, vertelt hij enthousiast, terwijl hij laat zien waar de geiten verblijven.

Het Bedrijveninformatienet (BIN) is een netwerk van ongeveer 1500 land- en tuinbouwbedrijven, 100 vissers en 150 bosbouwbedrijven in heel Nederland. “Wageningen Social & Economic Research verzamelt sinds 1965 financiële gegevens van bedrijven, duurzaamheidsgegevens en informatie over bedrijfsvoering. Dat is een wettelijke onderzoekstaak”, legt Joost de Laat uit. “Denk aan opbrengsten, kosten, het aantal medewerkers, het gebruik van meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen of energieverbruik. Hierdoor kunnen we analyses maken van de ontwikkelingen in de land- en tuinbouw in Nederland en in combinatie met data uit Europa ook breder. Daarnaast krijgen we meer inzicht in afzonderlijke sectoren. Zo bieden we overheden en bedrijven inzichten voor het nemen van verantwoorde en reële beslissingen.”

Zonder praktijkdata maak je beleid in het duister

“De data worden dus gebruikt om beleid op te baseren dat direct effect heeft op de toekomst van de sector”, vult Olaf Hietbrink aan. Als voorbeeld noemt hij: “We brengen in kaart wat de effecten zijn van veranderingen in het landbouwbeleid, Nederlands en Europees of wereldwijd. Wat doet het met het resultaat van bedrijven als je overheidsmaatregelen invoert, zoals stikstofmaatregelen of het verstrekken van subsidies? Het verzamelen van data helpt om de toekomstgerichte ontwikkeling van de sectoren mede vorm te geven. Zonder praktijkdata maak je beleid in het duister.” 

BIN heeft meerdere doelen, benadrukt Joost de Laat. “Ondernemers vinden het belangrijk een bijdrage te leveren aan het algemeen belang. En deelname aan BIN heeft voor hen ook persoonlijk voordelen.” Geitenhouder van Rooij vertelt dat deelnemers in ruil voor BIN-deelneming een gratis bedrijfseconomisch verslag ontvangen van hun bedrijf, inclusief een vergelijking met gemiddelde prestaties van bedrijven. “Dat geeft een compleet beeld van de kosten, opbrengsten en duurzaamheidsprestaties. Zo krijg ik meer inzicht in de ontwikkeling van mijn bedrijf over een langere periode. Dat helpt bij het maken van bedrijfskeuzes.”

Spiegelen van de bedrijfsprestatie

Deelnemers kunnen via een dashboard hun bedrijf onder nummer vergelijken met andere BIN-bedrijven. “Het werkt als een soort spiegel waarmee ondernemers hun voordeel kunnen doen”, legt Hietbrink uit. “Zij kunnen het bijvoorbeeld zien als ze in vergelijking met anderen vrij laag zitten in het verbruik van gewasbeschermingsmiddelen, maar juist hoog in het energieverbruik. Dan kunnen zij daar actie op ondernemen.”

De data worden door vaste contactpersonen van BIN ‘opgehaald’ uit de praktijk. Vroeger moesten agrariërs hiervoor pagina’s met bonnetjes aanleveren. Nu gaat bijna alles digitaal en kost het minder tijd voor de ondernemer. “Deze vertrouwenspersoon spreekt met agrariërs over de resultaten en hun toekomstplannen en wat ze nodig hebben om het bedrijf goed draaiende te houden.” De contactpersoon gaat hierbij uiterst zorgvuldig met de bedrijfsdata om, zodat de privacy van de deelnemers wordt gewaarborgd. Dit is in wetgeving vastgelegd.

Het verzamelen van goede data raakt niet alleen individuele ondernemers, maar ook het beleid en het onderzoek van morgen. “De sector staat voor grote uitdagingen. Vanuit veel agrariërs bestaat de wens om een positieve bijdrage te leveren”, zegt de Laat. “Aan de andere kant zijn er ook zorgen over hoe sommige beleidskeuzes invloed kunnen hebben op individuele bedrijven. Die zorg onderkennen wij, en juist daarom proberen wij ons onderzoek te baseren op zo accuraat mogelijke cijfers uit de agrarische praktijk. Voor goed agrarisch beleid heb je goede cijfers nodig.” 

Wilt u meer weten over deelname aan het Bedrijveninformatienet en onderzoek gebaseerd op BIN-data?