Grote uitdagingen in de toekomst vragen om waterkennis

Er komen wereldwijd grote uitdagingen op ons af als het gaat om waterbeheer. Denk bijvoorbeeld aan hoe we in Nederland omgaan met water in de landbouw. Nu al staat de kwaliteit van water onder druk, bijvoorbeeld door te veel stikstof. Door klimaatverandering zal het in de zomer droger worden en in de winter natter, en stijgt de zeespiegel. Hoe we in de toekomst het water zo beheren dat boeren, natuur en steden voldoende schoon water hebben is een ingewikkelde puzzel. Ook op zee zijn er veel uitdagingen, denk aan het combineren van windmolenparken, visserij en natuur onder water.

Of denk aan de rivieren die ontspringen in de Himalaya. Door klimaatverandering verandert de afvoer van smeltwater. Een kwart van de wereldbevolking is afhankelijk van deze rivieren voor irrigatiewater. Hoe blijven we deze mensen voeden?

‘Dit soort watervraagstukken zijn puzzels waarin de noodzaak om voedsel te verbouwen, klimaatverandering, biodiversiteit en bevolkingsgroei op een ingewikkelde manier met elkaar samenhangen’, zegt Catharien Terwisscha van Scheltinga, senior onderzoeker Water Management in Delta’s. ‘Een oplossing voor het een kan een probleem zijn voor het ander. En iets wat nu handig lijkt, kan in de toekomst een hindernis worden.’

Water verbindt

Dat vraagt om een integrale aanpak, zegt Terwisscha van Scheltinga. ‘Wageningse onderzoekers zijn sterk in samenwerking en een brede systeemaanpak van dit soort ingewikkelde vraagstukken. We hebben specialistische kennis in huis, de stukjes van de puzzel, maar ook de vaardigheid om het geheel te zien en met onderzoekers uit andere vakgebieden én met mensen uit de praktijk samen te werken.’

Die interdisciplinaire aanpak maakt het mogelijk om integrale oplossingen en scenario’s te ontwikkelen en daarmee bij te dragen aan een duurzame transitie. ‘Water is hierbij het verbindende element’, zegt Terwisscha van Scheltinga. Door water centraal te zetten kunnen bijvoorbeeld de bioloog, de econoom en de landbouwkundige elkaar vinden, want water is op al die terreinen van belang.

Zichtbaar maken

‘Er is binnen WUR een enorme verscheidenheid aan mensen, kennis en werkvelden. Kenmerkend voor ‘Wageningers’ is dat ze verder kunnen kijken dan hun eigen vakgebied’, zegt ook Anthony Verschoor, programmaleider Voedsel- en Waterzekerheid. ‘Veel vaker dan elders zijn technische en sociaaleconomische onderzoekers gewend om goed met elkaar samen te werken. Die integrale waterkennis was voor de buitenwereld niet altijd even zichtbaar. Daar gaan we nu wat aan doen.’

Kracht van Wageningen

De onderzoekers werkten de typisch Wageningse aanpak uit in een watervisie, die ze op 19 maart jl. aanboden aan rector Carolien Kroeze. ‘Ik ben blij met deze nieuwe watervisie’, zei Kroeze bij die gelegenheid. ‘De kracht van Wageningen is de integratie. Water is een cruciaal onderwerp voor alle thema’s waar WUR aan werkt en is een verbindend element. Het is goed dat dat nu meer voor het voetlicht komt.’

Voorafgaand aan de presentatie spraken zo’n honderd wateronderzoekers, studenten en vertegenwoordigers van drie verschillende ministeries met elkaar over de watervragen van de toekomst. Verschoor: ‘Er was veel interesse en enthousiasme bij mensen uit alle onderdelen van onze organisatie, maar ook bij de uitgenodigde beleidsmakers.’

Samen met partners

De komende tijd zullen de wateronderzoekers binnen WUR elkaar vaker gaan treffen. En daarbij wordt de samenwerking ook zeker aangegaan met partners van buiten WUR, zoals ministeries, waterschappen, Rijkswaterstaat, ingenieursbureaus, universiteiten en hogescholen, zegt Verschoor. ‘We krijgen nu al vragen van belangstellenden die willen aanhaken bij onze manier om vraagstukken integraler te bekijken.’

Op dinsdag 17 september organiseren de wateronderzoekers daarom een conferentie in Ede waar juist ook beleidsmakers, bedrijven en andere externe organisaties wordt verteld over het onderzoek binnen WUR. En waar zij worden uitgenodigd om hun kennis te delen op het gebied van wateronderzoek.