De Staat 2025: Daling aantal bedrijven in land- en tuinbouw zet door

Sinds 2010 is het aantal land- en tuinbouwbedrijven met bijna een derde teruggelopen, en vergeleken met 2000 zelfs gehalveerd. Tussen 2023 en 2024 verdwenen er 700 bedrijven, een daling van 1,4%. Daarmee telt Nederland nu nog 49.900 landbouw- en tuinbouwbedrijven. De grootste krimp doet zich voor bij de melkveehouderij en bij intensieve veehouderijbedrijven met varkens, pluimvee en vleeskalveren. Die daling hangt samen met natuurlijk verloop, strengere milieuregels en vrijwillige beëindigingsregelingen.

Opvallend is dat het aantal zeer grote bedrijven juist groeit. In 2024 behoorde 17% van de bedrijven tot de categorie ‘klein’ en 27% tot ‘groot’. In 2010 was dat nog respectievelijk 30% en 17%. De zeer grote bedrijven nemen inmiddels 62% van de toegevoegde waarde van het Nederlandse agrocomplex voor hun rekening.

“De cijfers laten zien dat de Nederlandse landbouw zich blijft aanpassen aan veranderende omstandigheden,” zegt Allard Jellema, projectleider bij Wageningen Social & Economic Research. “We zien een verdere schaalvergroting, maar ook een toenemende aandacht voor duurzaamheid en innovatie. ‘De Staat’ helpt om die trends zichtbaar te maken, zodat beleid en praktijk beter op elkaar kunnen aansluiten.”

De cijfers in vogelvlucht schetsen een sector die volop in transitie is.

Wist je dat…
•    Het ‘agrocomplex’ goed is voor 7,5% van de Nederlandse werkgelegenheid?
•    Het gemiddelde land- en tuinbouwbedrijf eind 2023 ruim 4,4 mln. euro op de balans had staan?
•    De veestapel kleiner wordt, met 1,9% minder runderen, 3,1% minder varkens en 4,1% minder kippen?
•    25% van de investeringen in land- en tuinbouw en visserij duurzaam is?
•    Ook het aantal biologische bedrijven is afgenomen, maar het areaal biologisch gecertificeerde cultuurgrond is gegroeid?
•    37% van de bedrijven extra inkomsten haalt uit activiteiten als agrarisch natuurbeheer, boerderijverkoop of zorglandbouw?
•    De visserijvloot kromp van 578 schepen in 2022 naar 502 in 2024?
•    61% van al ons voedsel via supermarkten wordt verkocht?
•    Nederlanders samen 14,3 miljard euro uitgeven aan voedsel met een duurzaamheidskeurmerk?
•    Voedselverspilling verder afneemt, van 137 naar 127 kilo per persoon per jaar?
•    Supermarkten steeds vaker inzetten op hybride vleesproducten, om zo de eiwitbalans dichter bij het doel van 50:50 dierlijk/plantaardig te brengen?
•    De pluimveesector het meeste fijnstof uitstoot?
•    De afzet van chemische gewasbeschermingsmiddelen met bijna 25% is gedaald sinds 2020?
•    De hoeveelheid stikstof geproduceerd door de Nederlandse veestapel in 2024 3,1% minder was dan in 2023?
•    In 2024 31% van de melk- en kalfkoeien permanent op stal stond, 12% meer dan in 2023?
•    Sinds 2009 de verkoop van antibiotica voor dieren met ruim 75% is gedaald?
•    Er in 2024 40 agrarische collectieven waren, die agrarische natuur beheerden op een areaal van bijna 123.000 hectare?

De Staat van de Landbouw, Visserij, Voedsel en Natuur wordt jaarlijks gepubliceerd door Wageningen Social & Economic Research en het Centraal Bureau voor de Statistiek, met bijdragen van andere Wageningse instituten. De publicatie biedt beleidsmakers, onderzoekers en professionals een actueel overzicht van feiten en cijfers over de Nederlandse agro-, voedsel- en natuursector. De data komt onder andere uit het Bedrijveninformatienet van WSER en de Landbouwtelling van het CBS.

Bekijk de volledige cijfers en trends op www.staatvanlandbouwnatuurenvoedsel.nl.

Bekijk de publicatie