Duurzaam waterbeheer

Duurzaam waterbeheer

Water is onmisbaar voor leven. We gaan ervan uit dat water nooit op raakt. Maar de wereld en het klimaat veranderen. Steeds vaker beseffen we dat de waarde van water en het belang van duurzaam waterbeheer niet voldoende worden onderkend. Onderzoekers van Wageningen Environmental Research en academici van het departement Omgevingswetenschappen werken vanuit verschillende perspectieven samen aan het verbeteren van de kwaliteit van leven, door waterbeheer te optimaliseren voor een schone, veilige en gezonde leefomgeving.

Wateronderzoek bij Wageningen University & Research: een integrale en systeembenadering

Water vormt een fundamenteel en structurerend element in onze samenleving, economie en leefomgeving. Wageningen University & Research (WUR) benadert water niet als een geïsoleerd onderwerp, maar als een samenhangend en systeemsturend thema, dat op uiteenlopende manieren verweven is met maatschappelijke opgaven zoals voedselzekerheid, klimaatadaptatie, biodiversiteitsherstel en ruimtelijke inrichting.

Water, voedsel en ecologie: synergie tussen landbouw en waterbeheer

In het kader van klimaatverandering draagt WUR bij aan de ontwikkeling van innovatieve strategieën voor slim waterbeheer en nutriënt-efficiënte landbouwsystemen. Onderzoek richt zich op de optimalisatie van land- en watergebruik, met expliciete aandacht voor de interactie tussen bodem, water, gewassen en atmosfeer. Door de inzet van hydrologische modellen, veldmetingen en laboratoriumanalyses wordt bijgedragen aan het duurzaam beheer van watervoorraden, met oog voor de ecologische kwaliteit en voedselzekerheid.

Water en samenleving: governance, participatie en rechtvaardigheid

Waterbeheer is bij uitstek een multidisciplinair en bestuurskundig vraagstuk. In ons onderzoek analyseren we de bestuurlijke, juridische en sociale dimensies van watergovernance, met bijzondere aandacht voor conflicterende belangen, ongelijkheid en participatieve besluitvorming. Internationale casuïstiek — van rivierdijken in Nederland tot alternatieve ontwikkelmodellen in de Mekongdelta — onderstreept de noodzaak van lokaal gedragen oplossingen die recht doen aan diverse perspectieven. WUR fungeert hierbij als facilitator tussen schaalniveaus en actoren, van boeren en vissers tot beleidsmakers en NGO’s.

Waterkwaliteit en -kwantiteit: kennis van processen als basis voor beleid

Het verbeteren van waterkwaliteit en het duurzaam borgen van waterbeschikbaarheid zijn kernonderdelen van het onderzoeksprogramma Duurzaam Waterbeheer. Wij bestuderen hydrologische en ecologische processen op stroomgebiedsschaal, met bijzondere aandacht voor diffuse verontreiniging, ecologische stressoren en de impact van klimaatverandering. Door het ontwikkelen en toepassen van procesmodellen en monitoringtools dragen we bij aan het behalen van ecologische doelstellingen, onder andere in het kader van de Europese Kaderrichtlijn Water.

Water en delta’s: integrale benadering van complexe systemen

Delta’s zijn geconcentreerde knooppunten van ecologische, economische en sociale dynamiek. WUR hanteert een integrale delta-aanpak waarin thema’s als verzilting, bodemdaling, voedselsystemen, biodiversiteit en governance samenkomen. Door interdisciplinaire samenwerking wordt gewerkt aan toekomstscenario’s en ‘transition pathways’ voor duurzame deltaontwikkeling. Deze benadering wordt toegepast in zowel nationale context (zoals de visie op Nederland in 2120) als in internationale programma’s, waaronder het Bangladesh Delta Plan 2100 en projecten in de Nijldelta.

Water en landschap: nature-based oplossingen voor ruimtelijke inrichting

Water is vormgever van het landschap en leidend bij de ontwikkeling van robuuste en klimaatadaptieve ruimtelijke structuren. In onze benadering staat het streven naar een zo natuurlijk mogelijk watersysteem centraal. Nature-based solutions worden ingezet om waterveiligheid, biodiversiteit en leefkwaliteit te combineren, zoals in het programma ‘Ruimte voor de Rivier’. WUR levert wetenschappelijke onderbouwing en ruimtelijk ontwerp voor landschappen waarin ecosysteemdiensten (zoals waterberging, verkoeling en recreatie) optimaal functioneren.

Water- en bodemsysteem als sturend principe voor ruimtelijke ordening

Geconfronteerd met uitdagingen als stikstofproblematiek, bodemdaling, droogte en woningnood pleit WUR voor een fundamentele koerswijziging in de ruimtelijke ordening: het water- en bodemsysteem dient sturend te zijn. Deze benadering vereist zowel een herwaardering van lokale landschapskenmerken als een strategische analyse van nationale transitieopgaven. Door kennis te leveren over draagkracht, ecosysteemdiensten en gebiedseigenschappen ondersteunt WUR overheden en maatschappelijke partners bij het maken van toekomstbestendige keuzes.

Werk samen met ons aan duurzaam waterbeheer

Wageningen Environmental Research ontwikkelt wetenschappelijke kennis en maatregelen gebaseerd op een goed begrip van onze leefomgeving. Een integrale aanpak van de verschillende wateruitdagingen is essentieel en kenmerkend voor ons werk. Op de natuur gebaseerde oplossingen ('nature-based solutions') vormen de kern van ons onderzoek. Onze vijf onderling verwoven en overlappende onderzoeksonderwerpen richten zich op landbouw, maatschappij en bestuur, landschap, waterkwaliteit en -kwantiteit, en delta’s, waarbij we onze uitgebreide kennis en expertise inzetten.

Samen met onze onderzoekspartners, waaronder nationale, internationale en lokale overheden, waterschappen, stichtingen en bedrijven, doen we fundamenteel en meer toegepast onderzoek op het gebied van waterbeheer. We streven altijd naar impact op de samenleving, om de uitdagingen en vragen die we hebben als samenleving te beantwoorden. Het transformeren en verduurzamen van watersystemen tot goede, robuuste en toekomstbestendige elementen van onze leefomgeving draagt bij aan het verbeteren van de kwaliteit van leven.

Verdieping

Ga naar

Leerstoelgroepen betrokken bij dit programma

Opleidingen bij WUR

Zie ook

Nieuws

Lees onze verdiepende longreads

Projecten