Product
Omgang met zorgdieren: Beslisondersteuners
De beslisondersteuners voor zorgdieren op het boerenbedrijf vormen een leidraad voor omgang met zieke of gewonde dieren, maar ook dieren die meer inspanning en zorg vragen dan redelijkerwijs van de professionele dierhouder gevraagd kan worden. Er zijn ondersteuners beschikbaar voor konijnen, schapen en varkens. Deze zijn ontwikkeld door Wageningen Livestock Research en partners.
In de samenleving is omgang met zorgdieren onderwerp van debat. Duidelijk maken hoe met deze dieren wordt omgegaan op het bedrijf geeft opheldering over wat de veehouder mag en kan. Niet alleen voor veehouders zelf, maar ook voor nieuwkomers in de sector, erfbetreders en buitenstaanders. Je maakt “zichtbaar” wat je doet en dit geeft transparantie. Deze zichtbaarheid heeft vorm gekregen in beslisondersteuners.
Deze documenten vormen een leidraad met uitleg over keuzes die worden gemaakt ten aanzien van zorgbehoevende dieren en hoe de dierhouder tot het besluit kan komen om het dier te euthanaseren wanneer zorg niet meer mogelijk is, om uitzichtloos lijden te voorkomen.
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
Download de beslisondersteuners
Konijnen
Er zijn drie beslisondersteuners voor konijnen: een voor pasgeboren konijnen, een voor jonge konijnen in de zoogperiode, en een voor vleeskonijnen en opfok, voedsters en rammen vanaf de speenperiode.
Schapen
Er zijn twee beslisondersteuners voor schapen: een voor pasgeboren lammeren en een voor lammeren en schapen in de leeftijd na 3-4 maanden.
Varkens
Er zijn twee beslisondersteuners voor varkens die eerder tot stand zijn gekomen. Deze zijn te downloaden op de website van het Centre for Sustainable Animal Stewardship (CenSAS), een samenwerking met Utrecht Universiteit.
Aanpak beslisondersteuners
Binnen de veehouderij is er veel aandacht voor zorgbehoevende dieren. Bij de varkenssector heeft dit in 2017 geleid tot twee beslisondersteuners, waarin stapsgewijs aangegeven wordt hoe om te gaan met het dier dat extra zorg nodig heeft.
De beslisondersteuners voor schapen en konijnen zijn tot stand gekomen in 2023, gefinancierd door het ministerie van LNV met kleine bijdrage van de sector en Dierenbescherming. Wageningen Livestock Research heeft samen met afgevaardigden van de LTO vakgroep konijnenhouders en schapenhouders, en praktiserende dierenartsen om tafel gezeten hoe omgang van zorgbehoevende dieren “handen en voeten” te geven.
Hierbij is gekeken welke parameters relevant zijn voor dierhouders in het besluitvormingsproces rondom euthanasie, welke belangen- en waardenoverwegingen een rol spelen in de afweging tot euthanasie, en hoe de kan het expliciet maken hiervan de praktijk transparanter en verantwoorder maken. De beslisondersteuner voor biggen is hierbij als voorbeeld genomen. Op basis hiervan zijn beslisondersteuners voor konijnen en schapen ontworpen.
Daarnaast is er gekeken, indien men genoodzaakt is over te gaan tot euthanasie, over welke kennis- en ervaringsniveau dient de uitvoerder dan te beschikken om tot een zorgvuldige uitvoering te komen de zgn. eisen van vakbekwaamheid, waarbij vijf stappen zijn geïdentificeerd.
Stappen
- Het maken van de juiste keuze behandelen of euthanasie (de beslisondersteuner)
- Kiezen van een geschikte dodingsmethode (wetgeving)
- Op goede manier toepassen van geschikte dodingsmethode (uitvoering)
- Beoordeling effectiviteit dodingsmethode (uitvoerder)
- Uitvoering aanvullende dodingshandeling en vaststellen dood
Bekijk ook deze publicatie:
Uitleg bij de downloads
Uitgangspunt is het gezonde dier (voorzijde beslisondersteuners). Gezonde dieren worden routinematig gecontroleerd zoals beschreven in het bedrijfsmanagementplan.
Wanneer een dier niet gezond is, wordt afhankelijk van de verschijnselen (waarvan een aantal voorbeelden op de achterzijde van de beslisondersteuner staan beschreven) de kans ingeschat of het dier zal/kan herstellen. Daartoe wordt in samenspraak met de dierenarts een behandeling ingesteld en gevolgd of het dier herstelt. Is dit niet het geval, dan kan eventueel nog een andere behandeling/therapie worden ingezet.
In de beslisondersteuner is een periode van 3 dagen opgenomen om te zien of er vooruitgang is, maar voor sommige aandoeningen kan al sneller duidelijk zijn of het dier wel of niet voldoende zal herstellen. Herstelt het dier, dan wordt het weer meegenomen in de routinematige controles.
Herstelt het dier niet, of is de combinatie en/of de ernst van factoren dusdanig dat geen behandeling mogelijk/zinvol is, dan zal het dier door de konijnenhouder worden geëuthanaseerd om verder pijn, spanning of lijden te voorkomen.