Duurzaam water- en landgebruik uitgelegd

Water en bodem vormen de basis van onze leefomgeving, voedselvoorziening en economie. Ons voedsel heeft gezonde bodems nodig om in te groeien, en de kwaliteit en beschikbaarheid van ons water heeft directe gevolgen voor onze gewassen en onszelf. 

Duurzaam water- en landgebruik wil zeggen dat water, bodem en ruimte zodanig worden gebruikt en beheerd dat ze gezond, vruchtbaar en functioneel blijven, ook voor toekomstige generaties. Daarbij is een integrale benadering nodig: waterbeheer, bodembeheer, ruimtelijke inrichting, natuur, landbouw en verstedelijking worden op elkaar afgestemd, met oog voor klimaat- en milieuomstandigheden en veranderende maatschappelijke behoeften. Duurzaam water- en landgebruik houdt rekening met de lange termijn, zodat veerkrachtige landschappen weerbaar zijn tegen klimaatverandering, verzilting, bodemdaling en andere drukfactoren.

Onze planeet kent grenzen, en Nederland al helemaal. Zonder duurzaam beheer van ons land en water ontstaan er al snel conflicten tussen de doelen waarvoor we ze willen gebruiken. Landbouw, natuur, woonruimte en ook energieproductie vragen allemaal om hun plekje in het landschap.

Het is nodig om al die belangen in evenwicht brengen en tot bloei laten komen. Anders raken we onze bodems kwijt aan droogte, erosie, verdichting, verzuring of zelfs een overschot aan voedingsstoffen. En waar de bodem achteruitgaat, neemt ook de kwaliteit en beschikbaarheid van het water af. Door vervuiling en teruglopende grondwatervoorraden staat water op zichzelf ook onder druk. 

WUR benadert deze problemen niet in isolatie. We zijn ons er juist van bewust hoe water en bodem verweven zijn met maatschappelijke uitdagingen op het gebied van voedselzekerheid, klimaatadaptatie, biodiversiteitsherstel en ruimtelijke inrichting.

De kwaliteit van bodem en water staat onder druk door meerdere, elkaar versterkende factoren:

• Ruimtegebrek door groei van bevolking, landbouw en energieproductie
• Klimaatverandering, met droogte, overstromingen en zeespiegelstijging tot gevolg
• Vervuiling – bijvoorbeeld door chemische verontreinigingen of een overvloed aan voedingsstoffen – bedreigt waterkwaliteit en -beschikbaarheid
• Erosie, aantasting van de bodemstructuur en dalende vruchtbaarheid