Nieuwe analyse brengt cumulatieve druk op Waddenzee systematisch in kaart
- dr.ir. GJ (Gerjan) Piet
- Senior onderzoeker Mariene Ecologie
Om beter zicht te krijgen op de gezamenlijke druk die menselijk gebruik uitoefent op de natuur in de Waddenzee, is een eerste complete versie van de Cumulatieve Impact Analyse Waddenzee ontwikkeld.
Wageningen Marine Research voerde dit onderzoek uit in opdracht van het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur.
Het instrument laat voor het eerst systematisch zien hoe de risico’s van verschillende activiteiten samen impact kunnen hebben op soorten en habitats, en vormt een belangrijke bouwsteen voor het Beleidskader Natuur Waddenzee.
Instrument voor integraal beheer
De cumulatieve impact analyse geeft zelf geen waardeoordeel en schrijft geen maatregelen voor. Wel biedt het beleidsmakers handelingsperspectief middels een gestructureerde manier om keuzes te onderbouwen, bijvoorbeeld bij het ontwikkelen van strategieën om ecologische druk te verminderen.
“Dit is de eerste analyse waarbij de beschikbare informatie op een systematische manier gebruikt is,” zegt marien ecoloog Gerjan Piet van Wageningen Marine Research. “Met meer gegevens kunnen we de analyse verder aanscherpen en de beleidsmakers nog beter laten zien welke activiteiten de meeste druk veroorzaken, nu en in de toekomst.”
Een integraal beeld van de druk op het ecosysteem
De natuur in de Waddenzee staat onder druk. Hoewel afzonderlijke activiteiten misschien beperkt effect hebben, wijzen recente beoordelingen op een optelsom van effecten. Dit nieuwe rapport brengt die cumulatieve druk samen in één analyse. Daarvoor is een internationaal ontwikkelde methode toegepast (Spatial Cumulative Assessment of Impact Risk for Management: SCAIRM), waarbij menselijke activiteiten, de drukfactoren die zij veroorzaken, en de gevoeligheid van verschillende ecosysteemonderdelen rechtstreeks met elkaar worden verbonden. SCAIRM kijkt vooral naar waar activiteiten en natuurwaarden elkaar overlappen en wat de mogelijke ecologische consequenties daarvan zijn. Zo ontstaat een eerste inschatting van waar de grootste risico’s liggen en welke activiteiten daar het meest aan bijdragen.
Hoofdbevindingen uit de eerste analyse
De analyse laat zien dat de mate van druk sterk verschilt tussen ecosysteemcomponenten. Zo ervaren vissen en bodemdieren het hoogste cumulatieve risico, terwijl de indicatie van druk op de waterkolom – waar plankton en andere vrij zwevende organismen leven – relatief laag lijkt. Daarnaast toont de ruimtelijke analyse duidelijke verschillen tussen de kombergingen van de Waddenzee, de natuurlijke bekkens rond afzonderlijke zeegaten. Dit helpt beleidsmakers en beheerders om gerichter te bepalen waar risicobeperking het meest effectief kan worden ingezet.
“Deze cumulatieve impact analyse laat vooral zien waar de grootste risico’s zich ophopen,” zegt Gerjan Piet. “Het vervangt geen monitoring of effectstudies, maar het geeft wél richting: welke menselijke activiteiten dragen het meest bij aan de druk, en op welke plekken.”
Vervolgstappen
Deze eerste versie wordt gebruikt binnen het Beleidskader Natuur Waddenzee en kan in latere stappen worden uitgebreid met nieuwe gegevens, verfijnde ecologische kaarten of analyses van toekomstscenario’s.
Heeft u een vraag?
Heeft u een vraag rondom dit onderwerp of ziet u kansen om met ons samen te werken? Neem dan contact op met onze expert.
dr.ir. GJ (Gerjan) Piet
Senior onderzoeker Mariene Ecologie
