Veerkracht meten met schommelingen in lichaamsgewicht

Veerkracht van dieren betekent dat dieren kunnen omgaan met veranderingen in de omgeving. Veerkracht is belangrijk voor een dier: om zijn gezondheid te behouden, moet een dier in staat zijn om te gaan met tijdelijke veranderingen in het milieu, zoals ziektes. Dieren met een hogere veerkracht worden minder beïnvloed door veranderingen in het milieu. Als gevolg hiervan vertonen veerkrachtige dieren minder schommelingen in productie, zoals groei/lichaamsgewicht. Genetische verbetering van de veerkracht is daarom essentieel voor de veehouderij van de toekomst.

Schommelingen in lichaamsgewicht

Om de mogelijkheid te onderzoeken om de veerkracht genetisch te verbeteren, verzamelden de onderzoekers maandelijkse lichaamsgewichten van legkippen van vier tot tweeëndertig weken oud. Een veerkrachtindicator werd gebaseerd op schommelingen in afwijkingen van het gemeten lichaamsgewicht van een kip in vergelijking met het gemiddelde van haar koppel. “In veel onderzoeken wordt lichaamsgewicht slechts op één moment in het leven gemeten, bijvoorbeeld bij het slachten. In deze studie hebben we meerdere lichaamsgewichtsmetingen verzameld gedurende het leven van een kip en we hebben gekeken naar hun afwijkingen”, zegt onderzoeker Tom Berghof. “We vonden dat kippen genetisch verschillen in hun afwijkingen in lichaamsgewicht, wat betekent dat we kippen kunnen fokken met kleinere afwijkingen in lichaamsgewicht en betere veerkracht.”

Veerkracht verbeteren

Om te onderzoeken of kippen met genetische verschillen in veerkracht ook verschilde in ziekteresistentie, hebben de onderzoekers twee kippenlijnen onderzocht met een verschil in immuniteit en ziekteresistentie. De onderzoekers verwachtten dat kippen met een beter immuunsysteem een betere veerkracht zouden hebben: dieren die beter omgaan met ziekten vertonen immers minder en kleinere schommelingen. Verrassend genoeg vertoonden de resultaten geen enkele aanwijzing van een verband tussen veerkracht en immuniteit. Dat er geen verband is gevonden is mogelijk te wijten aan het feit dat de kippenlijnen gehuisvest waren in de onderzoeksfaciliteit van WUR, wat een relatief schone omgeving is. Berghof: “Je zult geen door-ziekte-geïnduceerde lichaamsgewichtafwijkingen zien zonder de aanwezigheid van een ziekte.”

“Om dit toch te kunnen onderzoeken, hebben we ook gekeken naar een andere kippenpopulatie met een E. coli-infectie.” Berghof vervolgt: “We vonden dat kippen met een beter genetische aanleg voor veerkracht minder ziek waren dan kippen met een slechtere genetische aanleg voor veerkracht. We hebben dus toch aanwijzingen gevonden dat fokken op veerkracht op basis van lichaamsgewichtafwijkingen ook kan leiden tot verbeterde ziekteresistentie, maar niet zo sterk als dat we van tevoren hadden verwacht”

Toepassing

De bevindingen van deze studie kunnen leiden tot de ontwikkeling van veerkrachtindicatoren op basis van lichaamsgewichtmetingen, niet alleen voor legkippen, maar voor alle landbouwhuisdieren, zoals varkens, vleeskuikens en kalkoenen. In combinatie met de huidige technologische ontwikkeling op het gebied van massale gegevensverzameling (‘big data’), zijn de vooruitzichten voor de toepassing van de bevindingen van dit onderzoek veelbelovend. Momenteel optimaliseren de onderzoeker van Wageningen University & Research en Hendrix Genetics het gebruik van big data om solide en betrouwbare veerkrachtindicatoren voor fokdoeleinden op te stellen, wat uiteindelijk zal leiden tot een betere diergezondheid en dierenwelzijn.