Integraal duurzame stalsystemen zijn goed voor dier, mens en milieu

Omdat integraal duurzame stallen bijdragen aan meerdere duurzaamheidsdoelen, zijn ze toekomstbestendiger en geven ze de boer zekerheid niet op korte termijn opnieuw te hoeven investeren. Een verbetering van het dierenwelzijn zorgt ervoor dat dieren beter in hun vel zitten en minder vaak ziek worden. Bijkomend voordeel is betere benutting van voer en minder medicatie. Voor boeren zorgt dit voor kostenbesparingen, betere werkomstandigheden en meer werkplezier. 

Dierenwelzijn is een belangrijk maatschappelijk thema. Het verbeteren hiervan draagt bij aan meer waardering voor de boer van burgers en consumenten. Het is een uitdaging om dit om te zetten in concepten waarbij boeren een meerprijs kunnen vragen voor de hun producten, omdat het bedrijf zich onderscheidt op het gebied van dierenwelzijn en milieu.

Andere voordelen van integraal duurzame stallen zijn dat ze negatieve effecten op de omgeving zoveel mogelijk voorkomen. Voor positieve effecten op de omgeving ligt een mooie uitdaging voor onderzoek en innovatie.  Bijvoorbeeld door ammoniakvorming te voorkomen door dagontmesting, door fijnstof te verminderen met een mestschuifel of door energie te besparen door de stal anders te verwarmen.

Voorbeelden van gerealiseerde integraal duurzame stallen zijn Kipster en Rondeel voor leghennen, de Windstreekstal voor vleeskuikens, de Dartelstal en Zonvarken voor varkens en het Kwatrijn voor melkvee. WUR-onderzoekers ontwierpen een mestschuifel en een stofbadhuis voor pluimvee.

Op onze innovatiecentra willen we een bijdrage leveren aan dierenwelzijn, het toekomstperspectief van boeren en een positieve impact hebben op de omgeving. Zo zijn we van plan om op Agro-innovatiecentrum De Marke in de Achterhoek een duurzame melkveestal te ontwikkelen. Een vrijloopstal met hightechelementen, zoals emissies meten, diergedrag observeren en automatisch voeren en melken. Daarnaast geschikt om meerdere typen mest te produceren, die goed ingezet kunnen worden in een duurzame gewasteelt.

Een belangrijke ontwikkeling voor De Marke is de keuze voor een vrijloopstal en te starten met een zandbodem in de zomer en stro in de winter. De stal blijft flexibel in te richten, zodat er bijvoorbeeld ook van stalbodem veranderd kan worden en ook deels weer ligboxen kunnen worden geplaatst. Op deze manier kunnen we onderzoek blijven doen naar dierwaardigheid, verschillende stalbodemtypen, emissiebeperkende maatregelen en mestkwaliteit.

Op Dairy Campus in Leeuwarden moet in 2027 de eerste zogenaamde EVA-stal staan: EmissieVrije en Autonome stal. Dankzij slimme ventilatie, scheiding van mest en urine en geavanceerde monitoring van diergezondheid verminderen we de uitstoot van broeikasgassen. Bovendien is een EVA-stal zelfvoorzienend als het gaat om het opwekken van energie en watertoevoer. Tegelijk biedt de stal een omgeving waarin koeien zich natuurlijk kunnen gedragen en gezond blijven. En door de automatisering moet een boer alles in zijn eentje kunnen runnen.

Onze EmissieVrije en Autonome stal combineert drastische emissiereductie met een diervriendelijke leefomgeving en slimme technologie. Dat zijn belangrijke stappen naar een toekomstbestendige melkveehouderij. Vooral doordat de urine direct door de vloer de kelder in gaat en de ontlasting zo snel mogelijk wordt weggewerkt, verwachten we de emissies enorm te kunnen verminderen. Ook komt er een nieuw systeem dat de lucht in de stal behandelt. Volgens de berekeningen kunnen we bijvoorbeeld de stikstofuitstoot met 70 procent verlagen. 

Het project gaat verder dan alleen de stal: het gaat ook over voerefficiëntie en precisiebemesting. Uiteindelijk willen we zien wat de langetermijneffecten zijn op bodem- en waterkwaliteit, als we op een andere manier omgaan met mest en circulariteit. Het is dus geen traditionele stal met wat verbeteringen, het is een compleet nieuw systeem dat we samen met partners ontwerpen.