Invloed van maaien op toekomstbestendigheid bermen

Nederland kent veel mooie natuurgebieden, met bijzondere planten, dieren en landschappen. Deze natuur staat onder druk en zal naar verwachting in de toekomst verder onder druk komen te staan door klimaatverandering, zoals extreme droogte en hogere temperaturen. Dit geldt ook voor de snelwegbermen, met een oppervlakte van in totaal zo’n 18.100 hectare. Een groot oppervlak aan natuur.

Functies bermen

Veel bermgedeelten zijn met gras begroeid. Deze grasbermen zijn in eerste instantie bedoeld voor het borgen van de verkeersveiligheid en de stabiliteit van de hoofdwegen en het verkeer. Als een auto van de weg raakt bij een grasberm, kan deze hier veilig op uitrijden, zonder obstakels en op een zachte ondergrond. Maar deze bermen bieden ook kansen voor de natuur en de biodiversiteit. De bermen hebben een belangrijke functie als leefgebied voor veel soorten planten en dieren, onder andere insecten, kleine zoogdieren, vogels en reptielen. Tevens fungeren de bermen als corridors voor dieren en planten die zich verplaatsen van het ene naar het andere natuurgebied.

Onderzoek maaibeleid

Voor de biodiversiteitskansen in de bermen wordt gekeken naar toekomstbestendig maaibeleid. Vanuit de WUR werken onder anderen projectleider Philippine Vergeer en promovendus Wiene Bakker aan dit onderzoek. Op 10 locaties wordt in vlakken variërend maaibeleid toegepast. De locaties zijn geselecteerd op basis van bodemtype en de breedte van de berm. Met het experiment wordt onderzocht hoe met maaibeleid in de bermen op verschillende soorten grond het beste kan worden ingespeeld op klimaatverandering. Ook wordt gekeken hoe kan worden bijgedragen aan versterking van de biodiversiteit. Bij het maaibeleid wordt gekeken naar drie factoren:

1. maaifrequentie (1 vs. 2 keer maaien per jaar);
2. het maaitijdstip;
3. de maaihoogte.

De resultaten van dit onderzoek kunnen in de toekomst gebruikt worden voor gerichte beheermaatregelen, die een positieve bijdrage kunnen leveren aan herstel van de biodiversiteit en verbetering van de klimaatadaptatie. Denk bijvoorbeeld aan erosiebestendigheid en vermindering van de risico’s op bermbranden.