Nieuws
Genetische analyse: Nederlandse blauwtongvirustype is uniek
Het blauwtongvirus grijpt in Nederland in snel tempo om zich heen. Dankzij nieuwe technieken, onder andere met Whole Genome Sequencing, was snel duidelijk dat sprake is van een andere virusvariant dan bij voorgaande uitbraken. “Ook blijkt dat de virusvariant die bij ons rondwaart, serotype 3, genetisch niet gelijk is aan het blauwtongvirus serotype 3 dat eerder op bijvoorbeeld Sicilië is aangetoond”, aldus onderzoeker Melle Holwerda van Wageningen Bioveterinary Research.
Na meer dan een decennium is blauwtong terug in Nederland. Bij de vorige uitbraak in 2006 werd ons land getroffen door blauwtongvirus serotype 8. Binnen een week nadat de eerste schapen met klinische verschijnselen waren gediagnosticeerd met BTV is met behulp van Whole Genome Sequencing de volledige genoomsequentie van het virus bepaald. Toen werd ook snel duidelijk dat het bij de huidige uitbraak gaat om een ander serotype dan hetgeen dat circuleerde in 2006. “Ons onderzoek wees op serotype 3. Dat werd een paar dagen na onze analyse ook bevestigd door het Europese referentielaboratorium in Madrid”, vertelt Melle Holwerda. Holwerda werkt bij Wageningen Bioveterinary Research (WBVR), onderdeel van Wageningen University & Research. Hij is hoofd van het Nationale Referentielaboratorium voor vectoroverdraagbare virusdierziekten en leidt het onderzoek naar het blauwtongvirus. Tijdens het onderzoek is er nauw samengewerkt met collega’s van Royal GD in Deventer.
Geografische herkomst
Serotype 3 is een variant van het blauwtongvirus die ook wordt aangetroffen op onder andere Sicilië, in Israël en delen van Afrika. Om duidelijkheid te krijgen of het in Nederland aanwezige virus mogelijk zijn oorsprong vindt in die gebieden, is het Nederlandse virus verder onderzocht. “We hebben de genetische samenstelling van het Nederlandse virus vergeleken met soortgelijke BTV-3 virussen uit Italië, Israël en Zuid-Afrika”, vertelt Holwerda. Op basis van deze analyse concludeert het onderzoeksteam dat er weliswaar in alle gevallen sprake is van serotype 3, maar dat er op bepaalde andere aspecten toch nog veel verschillen zijn. “Op basis daarvan kunnen wij niet met 100% zekerheid vaststellen waar geografisch gezien het virus vandaan komt, dus ook niet per se vanuit Israël, Sicilië of Afrika.”
Onduidelijk blijft hoe dit virus zijn intrede heeft gedaan in ons land en waar het vandaan is gekomen
Veel onduidelijk
De beschikbaarheid van nieuwe technieken zoals Whole Genome Sequencing heeft ervoor gezorgd dat in zeer korte tijd duidelijk werd welk serotype van het blauwtongvirus in Nederland rondgaat. Aanvullend onderzoek waarbij onder andere deze technieken toegepast worden, laat echter ook nog vragen onbeantwoord, concludeert het WBVR-onderzoeksteam. “Zo weten we dat we te maken hebben met serotype 3 en dat sprake is van een unieke variant van dit serotype. Onduidelijk blijft hoe dit virus zijn intrede heeft gedaan in ons land en waar het virus dus vandaan is gekomen.” Bekend is dat het blauwtongvirus wordt overgedragen door knutten, heel kleine vliegjes. “Het is een feit dat BTV-3 verspreidt in Nederland, wat laat zien dat de knutten die van nature in Nederland voorkomen vector competent zijn. Welk knuttensoort(en) precies verantwoordelijk is/zijn voor de verspreiding, is op dit moment nog onduidelijk”, aldus Holwerda.