Microbiologische voedselveiligheid

Bij de WFSR kijken we naar virussen die via voedsel overdraagbaar zijn. Dit soort virussen zijn vaak bijzonder stabiel: ze zijn, meer dan de meeste bacteriën, bestand tegen grote mate van uitdroging en verhitting en kunnen erg lang infectieus blijven. Dit is in voedsel meestal langer dan het voedselproduct houdbaar is.

Voorbeelden zijn het norovirus, bekend van uitbraken van buikgriep in ziekenhuizen en op cruiseschepen, en het hepatitis A virus, dat bij blootstelling kan leiden tot geelzucht met langdurige vermoeidheid of ergere gezondheidsklachten. Elk jaar worden meer mensen ziek door consumptie van voedsel met norovirus dan door enig ander micro-organisme. Betrouwbaar onderzoek naar de virologische gevaren in voedsel is dan ook van groot belang.

WFSR doet onderzoek naar voedsel overdraagbare bacteriën. In Nederland zijn we het aangewezen laboratorium voor de monitoring op bacteriologische voedselveiligheid in opdracht van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). Dagelijks onderzoeken we honderden voedselmonsters van uiteenlopende herkomst met geaccrediteerde detectiemethoden op de aanwezigheid van schadelijke bacteriën zoals Salmonella en Listeria.

Genomica, de studie naar erfelijkheid en genen (DNA) in een cel of organisme, speelt een belangrijke rol bij het microbiologisch onderzoek van WFSR. Bij het onderzoeken van bacteriën wordt veel aandacht besteed aan Genomics. Ook het virologie-onderzoek maakt meer en meer gebruik van Genomics toepassingen.

Bij Genomics werken we bijvoorbeeld aan het in kaart brengen van het gehele DNA van bacteriën: whole genome sequencing (WGS). Deze onderzoeken leveren een schat aan informatie op. WGS maakt het mogelijk om stammen uit verschillende voedselproducten met elkaar te vergelijken. Is een genoomsequentie al eerder aangetroffen? Hebben ze een gedeelde herkomst?

Antibiotica zijn essentiële medicijnen tegen bacteriële infecties. Ze doden bacteriën of remmen hun groei, waardoor het afweersysteem de infectie kan opruimen. Maar antibiotica kunnen hun werking verliezen als bacteriën er niet meer gevoelig voor zijn: ze hebben dan resistentie ontwikkeld. Het veelvuldig gebruik van antibiotica stimuleert het ontstaan en groeien van (multi)resistente bacteriën. Een infectie door resistente bacteriën is vanzelfsprekend moeilijker te behandelen. Het is dus van groot belang dat we wereldwijd actie ondernemen tegen antibiotica resistentie, ook wel bekend onder de afkorting AMR (antimicrobial resistance).